Project: Energietransitie

Energie, Projecten, Technologische innovatie
3 juni 2021
Niveau: Onderbouw/Vmbo bovenbouw

Dit project is een brede opdracht die door een opdrachtgever gegeven wordt. Er is een probleem en de opdrachtgever vraagt de leerlingen of ze hier een goede oplossing voor willen bedenken. De leerlingen maken met hun docent afspraken hoe het project verder vorm zal krijgen en wat de precieze opdracht is.

Veel succes!

Inhoud

Oriëntatie
Opdrachtgever
Informatie en inspiratie
Proces / Hoe gaan we werken?

1 Oriëntatie

Energietransitie: je hoort er veel over. We moeten van het gas af. We moeten elektrisch gaan rijden. We moeten minder energie gebruiken. We moeten windmolens bouwen.

Waarom moet dat allemaal?

Het broeikaseffect zorgt voor een klimaatverandering. In het volgende filmpje wordt uitgelegd wat het broeikaseffect is en wat de gevolgen zijn.

Klimaatverandering is een feit. Niets doen is geen optie, dan wordt de aarde voor jou later onleefbaar. Maar met alleen de lichten uitdoen en de verwarming een graadje lager zetten komen we er niet. Bekijk in de film Morgenland hoe we de opwarming van de aarde kunnen beperken.

Toch zijn veel mensen tegen het overstappen op andere energiebronnen omdat het veel geld kost. Ze hebben nu al moeite om de energierekening te betalen. Dat wordt ook wel energiearmoede genoemd. En het wordt nog duurder.

Vaak komen de bezwaren door slechte informatie.

Ja, het kost geld. Maar niet iedereen hoeft alles zelf te betalen. En vaak verdient de investering zichzelf gemakkelijk terug. Bovendien hebben we geen keuze. Uiteindelijk gaat het om de toekomst van onze jongeren.

Oriëntatievragen

In 2050 mag er geen CO₂ meer worden uitgestoten. Hoe oud ben jij in 2050?
Ons energiegebruik moet flink omlaag. Op welke manieren kan dat?
De energie die we echt nodig hebben moet worden opgewekt zonder dat er CO₂ wordt uitgestoten. Welke energiebronnen ken je die geen CO₂ uitstoot hebben?
Wat betekent energietransitie?

Verdiepende vragen

Waarom zorgt CO₂ voor een klimaatverandering?
Wat moet er aan de woning waar jij woont, veranderen om de duurzaamheidsdoelen te halen?
Wat doen jij en je ouders/verzorgers al om de CO₂ uitstoot te beperken?
Wat zouden jullie nog meer kunnen doen?
Wat kunnen de gemeente en de overheid doen?
Voor de energietransitie zijn veel nieuwe banen nodig. Bedenk wat voor soort baan iets voor jou zou kunnen zijn.

2 De opdrachtgever

Hallo,

Ik ben Jolande van Dongen*. Ik werk voor de gemeente aan de energietransitie. Wij vinden het als gemeente heel belangrijk dat onze inwoners goed op de hoogte zijn van wat de energietransitie inhoudt en wat de gevolgen zijn voor hen. Daarvoor kunnen wij natuurlijk prima een bijeenkomst organiseren, maar ik denk eigenlijk dat de boodschap duidelijker overkomt als jullie dat doen. Jullie lopen hier nog heel lang rond op deze aarde en het is voor jullie heel belangrijk dat er een goede, leefbare aarde overblijft.

Daarom is eigenlijk mijn verzoek aan jullie: kunnen jullie een markt organiseren voor jullie ouders, voor de inwoners van de gemeente en voor andere geïnteresseerden, over allerlei aspecten van de energietransitie. Je kunt bijvoorbeeld denken aan zonnepanelen, maar ook aan elektrische auto’s, woningisolatie, wat je aan kleine gedragsmaatregelen allemaal al kunt doen. En je weet zelf vast ook nog wel wat te bedenken.

Heel veel succes en bedankt namens de gemeente.

* fictieve rol

Programma van eisen:

Je docent vertelt je wanneer de markt gehouden gaat worden.

Eén groepje zorgt ervoor dat jullie ouders, buurtgenoten en andere geïnteresseerden worden uitgenodigd. Maak bijvoorbeeld een flyer, of schrijf een stukje in het huis-aan-huisblad.

In de uitnodiging staan tijdstip en plaats.
De uitnodiging geeft aan waar de markt over gaat.
De uitnodiging zorgt voor een grote opkomst.

De andere groepjes maken een stand op de markt.

Het onderwerp van je stand is direct zichtbaar voor het publiek.
Op je stand is informatie te zien. (poster, display, filmpje, model, …)
Er is altijd iemand van het groepje aanwezig bij de stand om de informatie mondeling toe te lichten. Hiervoor is een tijdschema gemaakt.
- - Elk groepslid kan wat vertellen over het onderwerp.
  - Elk groepslid kan vragen van het publiek beantwoorden.
  - Op het moment dat een groepslid niet aanwezig hoeft te zijn, bezoekt dit groepslid andere stands.

Onderwerpen:

Uitnodigen ouders, buurtgenoten en andere geïnteresseerden
De oorzaak van klimaatverandering
De gevolgen van klimaatverandering
Gedragsverandering bespaart energie
Energielabel woningen
Energielabel apparaten
Woningisolatie
Energiebesparingsplicht voor ondernemers
Hernieuwbare energie
Zonnepanelen op woningen
Warmtepomp (lucht)
Warmtepomp (bodem)
Hybride warmtepomp
Elektrische auto’s
Waterstof
Biomassa
Windmolens
Zonneparken
Biogas
CO₂ opslag
…

3 Informatie en inspiratie

Uit de kranten:

EU-leiders eens over opvoeren CO2-reductie (Telegraaf)

Creëer draagkracht voor zonne- of windpark (ED)

Hoe de energietransitie diepe voren trekt (Volkskrant)

Molens op zee. Alleen, daar redden we het niet mee. (Volkskrant)

Informatieve sites en filmpjes

Milieudefensie – wat is klimaatverandering

NOS – Klimaatverandering in de politiek

RVO – energiebesparingsplicht

Milieucentraal – energiebronnen

Consumentenbond – zonnepanelen

Vereniging eigen huis – Energie besparen

Energietransitiemodel

Verwijzingen naar Overal NaSk

Overal Natuurkunde 1-2: Hoofdstuk 5 Warmte
Overal Natuurkunde 3vmbo-kader en gt: Hoofdstuk 5 Elektriciteit in huis
Overal Natuurkunde 3vmbo-basis: Hoofdstuk 7 Elektriciteit in huis
Overal Natuurkunde 3vmbo-havo en vwo: Hoofdstuk 7 Energie en duurzaamheid

4 Proces / Hoe gaan we werken?

Globale tijdpad

Informatie over het project	Vandaag
Groepjes maken en groepsafspraken. Gebruik het groepsformulier.
De opdracht omschrijven. Gebruik het opdrachtformulier.
Overleg en spreek af wie wat doet voor de volgende keer.
Uitwerken


Eindresultaat klaar
Presenteren

Formulieren

Groepsformulier

Hierin leg je de afspraken vast die je in de groep maakt. Voor je verder gaat moet je dit aan je docent laten zien.

Opdrachtformulier

Hierin schrijf je in je eigen woorden op wat de opdracht is en wat je uiteindelijk gaat maken of opleveren. Als je dit hebt ingevuld ga je naar je docent voor een Go op het project.

Werkwijzeformulier

In dit formulier noteer je hoe je met je groep gaat werken. Hoe vaak je overlegt en welke afspraken je elke keer maakt. Ook dit laat je door je docent aftekenen.

Tips voor de docent

Neem contact op met uw eigen gemeente. Een vertegenwoordiger van de gemeente kan het project introduceren op school of in een video zoals in de voorbeeldvideo. Als deze vertegenwoordiger ook op de markt aanwezig kan zijn geeft dat het project een grote meerwaarde.

Werk samen met collega’s van andere vakgroepen. Bijvoorbeeld voor

Economie: de financiële aspecten, denk aan: subsidie, kopen of huren, terugverdientijd

Nederlands: presentatietechnieken

Beeldende vorming: ontwerpen en maken van informatief beeldend materiaal

Biologie: de gevolgen van klimaatverandering op biodiversiteit

Gebruik als start van het project het lesmateriaal dat hoort bij de film Morgenland.

Lesmateriaal Morgenland

Tijdens deze les wordt de film klassikaal bekeken.

Laat de groepjes inschrijven voor het onderwerp van hun keuze in de ELO. Zorg voor iets meer keuzeopties dan groepjes. Zo komen er zoveel mogelijk onderwerpen aan bod, maar blijft er toch keuze.

Loof een prijs uit voor het meest overtuigende groepje.

Laat bezoekers een stem uitbrengen op het groepje van hun keuze, met motivatie.

Laat een vakjury, bestaande uit docenten, kritisch rondlopen.

Mochten er nog beperkende maatregelen gelden i.v.m. corona, dan kan er ook een online markt georganiseerd worden of een markt buiten.

Wil je meer weten over onze methodes voor Natuurkunde en NaSk?

Naar website Overal Naar website Pulsar