In december 2019 kregen meer dan tweehonderd sterren en exoplaneten (dat zijn planeten in andere sterrenstelsels) een nieuwe naam. Zo heet de ster HAT-P-6 nu ‘Sterrennacht’ en de bijbehorende planeet HAT-P-6b ‘Nachtwacht’ – namen van twee wereldberoemde Nederlandse schilderijen.
Wie houdt zich met die naamgeving bezig? Dat is de Internationale Astronomische Unie, een organisatie die al honderd jaar bestaat. Ze heeft nog véél werk, want er zijn nog veel meer sterren, planeten, kometen, rotsblokken, kraters en sterrenstelsels die op een goede naam wachten.
In de loop van de geschiedenis hebben astronomen verschillende systemen gebruikt om sterren en planeten namen te geven. De bekendste sterren kregen weliswaar één naam, maar soms ontstond er een wildgroei aan spellingen van die naam. Een voorbeeld: de naam van de ster Fomalhaut werd op dertig verschillende manieren geschreven.
Binnen de Internationale Astronomische Unie kreeg een werkgroep de taak om voor elke ster één naam te bepalen. Het resultaat is een lijst met de officiële schrijfwijzen van namen van 336 sterren.
Goed om te weten: er zijn een half miljoen bekende planetoïden. Nog maar 22.000 hebben er een officiële naam. En daar zitten ook planetoïden bij met Nederlandse namen, zoals Grietje, Multatuli, Carolientje, Mulisch, Liedeke en Toeziend.
Vragen
1 In de laatste alinea wordt gesproken van planetoïden. Wat zijn dat?
A. grote planeten die om de maan draaien
B. kleine planeetjes die om de zon draaien
C. planeten in een ander sterrenstelsel
Bekijk de lijst met sterrennamen en beantwoord de vragen 2a en 2b. Bespreek je antwoorden in de klas.
2a Bekijk de namen die beginnen met de eerste letter van jouw voornaam. Welke naam vind je het mooist voor een ster?
2b Als jij een eigen ster zou hebben, hoe zou je die dan willen noemen?
Lees de tekst van Nemo Kennislink. Beantwoord vraag 3 eerst voor jezelf en bespreek je antwoord daarna in de klas.
3 Sommige websites van bedrijven bieden de mogelijkheid om een ster te kopen en te benoemen. Wat vindt de Internationale Astronomische Unie daarvan? Licht je antwoord toe.
Kijk voor de antwoorden in TLPST nr. 64
Bron: TLPST nr. 64
Wil je meer weten over onze methode Nieuw Nederlands?
Naar de website