Bossen, bossen en nog eens bossen!

Bossen, bossen en nog eens bossen!

De komende weken vergaderen de klimaatdeskundigen in Glasgow. Een van de vragen die op tafel ligt is een akkoord over ontbossing. Wist je dat bossen goed zijn voor eenderde deel van de mondiale opslag van CO₂? Door ontbossing komt CO₂ weer in de atmosfeer en draagt zo bij aan de opwarming van onze aarde. In een hoog tempo worden bossen opgeofferd aan landbouw, mijnbouw en houtindustrie. Vorig jaar ging een gebied zo groot als het Verenigd Koninkrijk verloren door ontbossing. Meer dan honderd wereldleiders hebben op de klimaattop van Glasgow toegezegd om voor 2030 een einde te maken aan ontbossing. Ook willen ze bossen beschermen en weer herstellen.

In de jaren vijftig van de vorige eeuw werd al duidelijk dat in de zomer op het noordelijke halfrond de concentratie CO₂ in lucht lager was dan in de winter. Hoe raar het ook klinkt: de meeste planten en bomen bevinden zich op het noordelijke halfrond en die slurpen heel wat CO₂ op en dat was in deze studie duidelijk te zien. In het verleden is op het noordelijk halfrond veel bos gekapt, maar in de vorige eeuw heeft op grote schaal herbebossing plaatsgevonden. Dit bos is nu volgroeid en neemt heel wat CO₂ op. Maar als je op dit moment kijkt wat er mondiaal gebeurt, verdwijnt er meer bos dan erbij komt. China is op dit moment het land waar het meeste bos wordt aangeplant. Het staat vast dat herbebossen een van de antwoorden is op het terugbrengen van CO₂!

de Volkskrant en NOS, bewerkt

Opdrachten

1 Bekijk de video van de NOS over de Amazone.
a Leg uit dat een toename van de Europese vleesconsumptie kan leiden tot een afname van de biodiversiteit in Brazilië.
b Bekijk de grafiek die de ontbossing van de Braziliaanse Amazone in vierkante kilometers laat zien. Wat valt je op?
c Wat wordt bedoeld met ‘carbon sink’ of ‘koolstofput’ en ‘de longen van de aarde’?

GB 221 Zuid-Amerika

GB 222 Zuid-Amerika landschappen

2 Gebruik naast de video ook de kaarten uit de Bosatlas van Zuid-Amerika.
a Het grootste deel van het Amazonegebied ligt in Brazilië. In welke andere acht landen ligt ook een deel van het gebied?

b President Bolsenaro van Brazilië kan op dit moment rustig doorgaan met commerciële exploitatie van het Amazonegebied. Leg uit waarom hij hiervoor kiest en waarom dit beleid op weinig tegenwerking stuit. Gebruik kaart GB 231C.
c Geef een menselijke en een natuurlijke oorzaak waardoor het CO₂-gehalte op het noordelijk halfrond in de zomer afneemt en in de winter toeneemt.

d De cerrado, een savannegebied, wordt platgebrand om er soja op te verbouwen waarbij CO₂ vrijkomt. Leg uit dat deze ontwikkeling gevolgen heeft voor de Nederlandse kustverdediging.

 

3 De ontbossing gaat hard. Op de site van de Volkskrant staat het zo: ‘Bossen zijn krachtige CO₂-stofzuigers, maar ze verdwijnen in rap tempo. Iedere seconde wordt ongeveer één voetbalveld aan bos gekapt.’
a Beschrijf in een aantal stappen dat het eten van een sateetje op de barbecue indirect bijdraagt aan de ontbossing in Brazilië.
b Als waterdamp door afkoeling condenseert komt er latente energie vrij. Maak in een aantal stappen duidelijk dat de latente energie zal toenemen als de ontbossing op deze schaal door gaat en wat daarvan gevolgen zullen zijn.

c Leg de correlatie uit die je kunt zien op Google Maps en GB 231A tussen de infrastructuur en het bodemgebruik.
d Ga naar de klimaatklok op de site van de Volkskrant en bekijk de verschillende onderdelen op deze site. Schrijf op een groot vel papier het woord ‘klimaatverandering’. Noteer de oorzaken en gevolgen. Verbind deze met lijnen in een woordweb en maak er tekeningen bij.

Wil je meer weten over onze aardrijkskundemethode buiteNLand?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden in havo 5 en vwo 5 hoofdstuk 3, Gebieden.

De volgende NU Actueel verschijnt op dinsdag 23 november.