NU Actueel

Ascension: een man-made ecosysteem

 - NU Actueel Afbeelding bekijken

Het vulkaaneiland Ascension ligt vlak bij de evenaar ongeveer halverwege Zuid-Amerika en Afrika. Bij de ontdekking ervan was het er droog en kaal. Er groeiden alleen wat mossen, grassen en varens. In 1843 bedacht de Engelsman Joseph Hooker een plan om de droogte op Ascension te bestrijden. Rond de hoogste berg hing vaak mist. Hooker stelde voor om deze berg helemaal te beplanten. De bladeren van bomen en struiken houden de druppels mist vast en er ontstaat een hoge luchtvochtigheid. Meer regen zou het gevolg zijn, dacht Hooker. In 1847 begon de uitvoer van het plan. Engelse schepen brachten duizenden planten en zaden uit alle delen van de wereld naar Ascension. Hookers plan lukte wonderwel. Nu heeft het eiland een ‘groene berg’, een ecosysteem dat vrijwel alleen bestaat uit door mensen aangevoerde soorten. Er zijn echter kanttekeningen bij het verhaal te plaatsen.

Opdrachten

Bekijk Ascension island natives and aliens
1  Noem twee verschillende soorten ongewervelde dieren die alleen op Ascension  voorkomen.

2  Een soort varen groeide eerst alleen op lava maar sinds de introductie van bomen ook op takken. Licht toe of de habitat of de ecologische niche van de soort veranderd is.

3  De populatie landkrabben nam toe door de komst van de planten. Wat is de waarschijnlijke oorzaak?

4  De berg is beplant met allerlei soorten planten. Dat zijn lang niet alle planten die oorspronkelijk zijn aangevoerd. Bedenk twee biotische en twee abiotische factoren die geleid kunnen hebben tot het verdwijnen van sommige van de aangevoerde soorten.

5  Hoe komt het dat ook oorspronkelijk plantensoorten van Ascension (endemische soorten) verdwijnen?

Lees On a remote island, lessons in how ecosystem function
6  Hoeveel soorten geïmporteerde planten zijn nu nog aanwezig en hoeveel soorten planten zijn endemisch?

7  Licht toe dat juist de grote hoeveelheid soorten geïmporteerde planten kan leiden tot een functioneel ecosysteem.

Ecologen hebben nagedacht over de stabiliteit van een man-made ecosysteem en de invloed van de exoten.
8 Op Ascension kwamen ook allerlei insecten met de geïmporteerde planten mee. Met sommige daarvan onderhield de plant een bepaalde relatie onderhield, bijvoorbeeld als bestuiver. Licht toe dat dit bijdraagt aan het behoud van het regenwoud op Ascension.

9  Natuurbeschermers maken zich zorgen om de oorspronkelijke flora van Ascension. Mensen die de droge grond tegen erosie wilden beschermen, gebruikten een plantensoort geïmporteerd uit Mexico in de jaren ‘60. Deze plant groeide uit tot een plaag. Bedenk een mogelijke oorzaak.

10  Leg uit dat ook zeeschildpadden in voortplantingstijd last hebben van de Mexicaanse plant.

11  Soorten blijken zich snel te kunnen aanpassen aan veranderingen. In Engeland hebben koolmezen een iets langere snavel dan koolmezen op het Europese vasteland. Waarschijnlijk hangt dat samen met de vele Engelse voederhuisjes, waar koolmezen met lange snavels meer profijt van hebben dan koolmezen met korte snavels. Het allel voor lange snavels leidt tot een evolutionair voordeel.
Ecologen denken dat in stedelijke gebieden vrij snel stabiele ecosystemen kunnen ontstaan. Licht dit toe met behulp van het onderzoek naar de ‘groene berg’ op Ascension en de koolmezen in Engeland.

Bronnen
UK Overseas territories  Ascension island natives and aliens
Fred  Pearce On a remote island, lessons in how ecosystem function

Meer weten?
National Geographic Once, This Island Had Just One Tree
Ascension island government Repelling the invader
Ascension island government Conservation
National geographic Beschermd zeegebied binnenkort een feit

 

Wil je meer weten over onze biologie methode Nectar?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden in Nectar 4 vwo H8 Kenmerken van ecosystemen en 5 vwo H15 Kwetsbare ecosystemen