De dekolonisatie van Indonesië

Dit jaar herdenkt en viert Nederland dat het 75 jaar geleden is dat er in Nederland een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Om hierbij stil te staan is de Bosatlas van de Tweede Wereldoorlog gemaakt. Deze Bosatlas staat vol met informatie die je kunt gebruiken bij het vak geschiedenis. Daarom hebben we voor jou deze les gemaakt die je zelfstandig kunt doorwerken. Elke maand gedurende het schooljaar 2020-2021 verschijnt er een nieuwe les op Geschiedenis – Bosatlas WO2.

Kenmerkend aspect en historische denkvaardigheid

Deze les is er een uit een serie van 2. Omdat Nederland het gezag over Indië al in de Tweede Wereldoorlog kwijtraakte, werd in les 1 eerst ingegaan op de oorlog in Indonesië. In les 2 (deze les) ligt de nadruk op de periode direct na de Tweede Wereldoorlog, de periode waarin de dekolonisatie van Indonesië plaatsvond. De opdrachten in deze twee lessen sluiten aan bij het kenmerkend aspect ‘nationalistische bewegingen in kolonies en het streven naar onafhankelijkheid’.
Je oefent in deze les ook je historische denkvaardigheden. Als je met Geschiedeniswerkplaats (GWP) 3^e editie werkt, lees dan de beschrijving van de vaardigheden in het Overzicht Vakvaardigheden (voor de onderbouw) achterin je informatieboek. Het nummer van de vaardigheid dat je oefent, staat in de opdracht. Ook als je een ander schoolboek geschiedenis hebt, kun je deze opdrachten maken.

Lesdoel
Als je de opdrachten uit deze lesbrief hebt gemaakt kun je:

• … verklaren waarom Nederland er niet in slaagde om Nederlands-Indië te behouden als kolonie (1945-1949).
• … met voorbeelden uitleggen waarom de afkomst van mensen grotendeels hun kijk op de onafhankelijkheid van Indonesië bepaalt.
• … aan de hand van het begrip politionele acties uitleggen hoe de Nederlandse geschiedschrijving over de dekolonisatie van Indië is veranderd.

Opdrachten:

DE POSITIE VAN NEDERLAND OP HET WERELDTONEEL

Opdracht 1 en 2 gaan over soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden en conclusies trekken (GWP vaardigheid 9 en 14).

1. Lees bron 1 Inleiding de tekst ernaast Van eiland naar eiland (BWO2, blz. 112).

Noem een reden waarom het voor Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog moeilijk was om het koloniale gezag in Indonesië te herstellen.

2. Bestudeer bron 2 Bersiap (BWO2, blz. 154-155). Gebruik ook bron 6 (onderaan deze webpagina) (BWO2, blz. 156).

1. Noem een reden waarom het voor Nederland direct na de Tweede Wereldoorlog moeilijk was om het koloniale gezag te herstellen.
2. Vergelijk de twee kaarten over de twee offensieven tijdens de dekolonisatieoorlog uit bron 6. Wat voor strategische doelen had het Nederlandse leger denk je. Gebruik ook de kaart van bron 2 zodat je weet welke eilanden er in bron 6 staan.

 

DEKOLONISATIE VAN INDONESIË

Opdracht 3 gaat over een standpunt innemen en met argumenten uitleggen. Bij Geschiedeniswerkplaats is dat vaardigheid 15.
Opdracht 3 en 4 gaan over informatie uit bronnen halen (GWP vaardigheid 3).

3. Bestudeer bron 3 Emigratie en immigratie (BWO2, blz. 156).

Lees de zinnen (I-III) hieronder. Noteer de ontbrekende aantallen en kies het juiste woord.

1. Vlak na de Tweede Wereldoorlog emigreerden ongeveer …… mensen van Indonesië naar Nederland.
2. Eind jaren 1940 kwamen er ongeveer …… meer mensen naar Indonesië dan er vertrokken naar Nederland. Dat noemen we een vestigingsoverschot.
3. Vanaf 1950 vertrekken er steeds (kies:) minder / meer mensen van Indonesië naar Nederland dan omgekeerd.

4. Lees bron 4 Repatrianten en migranten en bron 5 Molukkers (BWO2, blz. 157).

1. Welke drie groepen migranten kwamen er naar Nederland?
2. Geef van elke groep aan hoe de Nederlandse regering met hen omging.

 

VERANDERENDE KIJK OP DE DEKOLONISATIE

Opdracht 6 gaat over uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en eigen leven. Bij Geschiedeniswerkplaats is dat vaardigheid 13.

5. Lees bron 6 Inleiding en bestudeer 6a Eerste offensief tijdens de dekolonisatieoorlog en 6b Tweede offensief tijdens de dekolonisatie-oorlog (BWO2, blz. 156).

1. Hoe wordt de strijd om de oorlog om de onafhankelijkheid van Indonesië in de bron genoemd?
2. Welk begrip wordt volgens de bron niet meer gebruikt?
3. Een andere term die wel gebruikt wordt door die periode is ‘rekolonisatie’. Vind je dat een goede term? Leg uit met argumenten.
4. Welke term gebruikt jouw lesboek? Wat vind je ervan dat het begrip politionele acties niet meer wordt gebruikt? Gebruik argumenten.
5. Zijn er andere termen die jij niet meer vindt kunnen in 2020? Of wil je de gangbare begrippen blijven gebruiken? Leg uit met argumenten.

Meer informatie?

• Wikipedia: Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog
• Canon van Nederland: Indonesië
• Schooltv.nl: Nederlands-Indië wordt Indonesië
• Schooltv.nl: Het eeuwenlange geweld in Nederlands-Indië
• High speed History: Hoe werd Indonesië onafhankelijk
• Histoclips: Dekolonisatie

Wil je meer weten over onze geschiedenismethode Geschiedeniswerkplaats?

Naar website

Antwoorden les – De dekolonisatie van Indonesië