West-Antarctische ijskap blijft smelten

Zelfs wanneer de uitstoot van broeikasgassen als CO₂ sterk wordt teruggebracht, blijft de West-Antarctische ijskap smelten. De opwarming van de oceaan voor de kust van Antarctica zorgt ervoor dat deze ijskap doorgaat met smelten. Eerder deze maand kwam het KNMI met klimaatscenario’s voor Nederland. Daarin werd ook gekeken naar de zeespiegelstijging. Er werd uitgegaan van een stijging van de zeespiegel van 59 tot 124 centimeter in het hoge scenario. In het lage scenario wordt rekening gehouden met 26 tot 73 centimeter. Volgens weerman en glacioloog Peter Kuipers Munneke verdwijnt het lage scenario van de zeespiegelstijging uit beeld.

De Antarctische ijskap is enorm groot en een deel rust onder water op de zeebodem. “Metingen van de afgelopen 30 jaar wijzen uit dat het meeste afsmelten van Antarctica komt doordat het oceaanwater rondom steeds warmer wordt”, zegt Kuipers Munneke. Hierdoor wordt de ijskap van onderaf ‘weggesmolten’.

Kuipers Munneke herhaalt dat het onderzoek gaat over West-Antarctica. “De zeespiegelstijging wordt ook beïnvloed door wat er gebeurt met het ijs in de rest van Antarctica, de Groenlandse ijskap en andere kleinere ijskappen en gletsjers. Het smelten daarvan kan wél sterk worden beperkt met ambitieus klimaatbeleid.”

“Zeespiegelstijging is maar een van de vele gevolgen die opwarming van de aarde met zich meebrengt. Andere gevolgen zijn extreem weer, droogte, mislukte oogsten en afname van de biodiversiteit. Voldoende redenen om de opwarming van de aarde zoveel mogelijk te beperken.”

Bron: NOS, bewerkt

Opdrachten

1 Lees de tekst en bekijk het filmpje van het British Antarctic Survey.
a Wat is de belangrijkste oorzaak voor het smelten van de West-Antarctische ijskap?
b In West-Antarctica ligt zowel landijs als zeeijs. Beredeneer dat het smelten van zeeijs niet bijdraagt aan de mondiale zeespiegelstijging.
c Welke andere gebieden met ijs zorgen, naast het smelten van landijs in West-Antarctica, voor de mondiale zeespiegelstijging?
d Volgens Kuipers Munneke kan het smelten van ijs sterk worden beperkt met ambitieus klimaatbeleid. Wat wordt daarmee bedoeld?
e Welk gevolg van de opwarming van de aarde vind jij het meest zorgelijk of bedreigend? Leg je antwoord uit.

2 Gebruik de Grote Bosatlas bij de volgende opdrachten.
a Gebruik de kaart GB 256F in de Grote Bosatlas.
Volgens de lijndiagrammen in GB 256F is het oppervlakte aan zeeijs in september groter dan in februari. Verklaar het verschil tussen beide maanden. Gebruik een oorzaak-gevolgrelatie in je uitleg.
b Antarctica met haar poolklimaat wordt ook regelmatig als een woestijn bestempeld. Verklaar dit met behulp van de mondiale luchtdrukverdeling.
c Gebruik kaart GB 230.
Van nature is en blijft de temperatuur van het water rondom Antarctica koud. Dit komt door de zogenaamde “Westenwinddrift”. Leg uit hoe deze westenwinddrift werkt en hoe deze ontstaat.
d Gebruik kaart GB 256A.
Het ijs op Antarctica zal nooit helemaal verdwijnen. Maak de volgende zinnen af:
I In het binnenland smelt het ijs niet, omdat het ijs daar ………………………………….ligt.
II Het ijs smelt ook langzaam, omdat het …………….…………. van het ijs hoog is. Daardoor wordt veel zonlicht weerkaatst.
e Gebruik de kaartbladen GB 254 en 256.
Op zowel het Noordpoolgebied als het Zuidpoolgebied worden territoriale aanspraken gemaakt door verschillende landen. Geef aan:
-wat volgens de kaarten de belangrijkste reden is voor de interesse in beide poolgebieden;
-waarom het Noordpoolgebied wel en het Zuidpoolgebied niet zo interessant is op het gebied van geopolitiek.

3 Bekijk het filmpje over de klimaatscenario’s voor Nederland in 2100 van het KNMI.
a Welke gevolgen van de klimaatverandering worden voor de neerslag(verdeling) genoemd?
b Wat zijn tropische dagen en welk gevolg van de toename van het aantal tropische dagen laat het filmpje zien?
c Wat zijn de scenario’s voor de zeespiegelstijging?
d Wanneer komt Nederland terecht in ‘het lage scenario’?
e Gaat het filmpje vooral uit van mitigatie of juist van adaptatie? Verklaar je keuze.

Wil je meer weten over onze aardrijkskundemethode buiteNLand?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden in deel 4HAVO, hoofdstuk 3 Aarde klimaat en landschap en in deel 4VWO, hoofdstuk 3 Aarde klimaat.

De volgende NU Actueel verschijnt uiterlijk op dinsdag 14 november 2023.