Walvissen tegen klimaatverandering

Walvissen tegen klimaatverandering

Walvissen zijn grote eters. Zo werkt de blauwe vinvis per dag enkele tonnen krill naar binnen. De kleinere potvis eet minder, maar het gaat toch nog om zo’n 900 kg inktvis per dag. Al dat voedsel leidt tot veel poep. De afvalstoffen in die poep zijn meststoffen voor het plantaardige plankton in de oceanen. Waar ontlasting in het water komt, groeit het fytoplankton razendsnel. Deze plantjes nemen veel CO₂ op uit het water en via het water uit de atmosfeer. Dood fytoplankton zakt naar de bodem, waardoor veel koolstof voor honderden jaren uit de kringloop verdwijnt.

Opdrachten

Lees Walvissen-eten-drie-keer-meer-dan-eerder-werd-gedacht.
1  Onderzoekers schatten de hoeveelheid voedsel die een baleinwalvis, zoals de blauwe vinvis, eet aan de hand van de uitwerpselen die het dier produceert.
Binas 93A Met welke letter geeft de tabel in Binas aan hoeveel een dier eet (uitgedrukt in de hoeveelheid energie in het voedsel)?

2  Noem twee redenen waarom je aan de hand van de hoeveelheid uitwerpselen alleen moeilijk kunt schatten hoeveel een baleinwalvis eet.

3  De onderzoekers gaven een aantal baleinwalvissen een zendertje en gebruikten drones om de hoeveelheid voedsel voor de walvissen (krill) te bepalen. De drones registreerden met geluidsgolven de dichtheid van een ‘wolk’ krill.
Hoe kun je met die informatie bepalen hoeveel een walvis eet?

Lees Een blauwe vinvis poept 3-4.000 kg poep per dag!
4  IJzer is een element dat planten gebruiken om bladgroen te maken. Het element komt echter weinig in zeewater voor en is gebonden aan organische stoffen. IJzer is daarom vaak beperkend voor de fotosynthese. In de diepzee is meer ijzer aanwezig. Inktvissen gebruiken dit element onder andere om pigmenten te maken.
Licht toe dat potvissen veel bijdragen aan de groei van fytoplankton in de oceanen.

5a  Een wetenschapper stelt voor ‘een schip te vermalen’ en het ijzer over de oceanen uit te strooien om de opwarming van de aarde tegen te gaan.
Leg uit hoe een ijzerbemesting van de oceanen de opwarming van de aarde zou kunnen tegengaan.
b  Noem een bezwaar van het plan om de oceanen met ijzer te bemesten.

Bekijk Walvispoep en plankton (0.49- 3.21)
6  Licht toe hoe blauwe vinvissen hun eigen voedselbron weer aanvullen.

7  Hoe is vanuit de ruimte de trekroute van walvissen te zien?

8  Om de opwarming van de aarde tegen te gaan, is het beter om het fytoplankton te laten groeien dan om bomen te planten. Licht dat toe.

Bekijk Hoe walvissen het klimaat veranderen
9  Licht toe dat door de waterbewegingen die walvissen veroorzaken, er meer CO₂ uit de atmosfeer verdwijnt dan zonder die bewegingen.

10  De bewegingen van dieren door het water is samen met de bewegingen van getijden, golven en wind belangrijk voor de groei van fytoplankton. Op welke manier helpt het mengen van waterlagen (water uit de diepzee met water van het oppervlakte) de groei van fytoplankton?

 

Bronnen
National Geographic: walvissen-eten-drie-keer-meer-dan-eerder-werd-gedacht
Rugvin.nl: Een blauwe vinvis poept 3-4.000 kg poep per dag! – Stichting Rugvin
Vroege Vogels: Walvispoep en plankton
Sustainable human: Hoe walvissen het klimaat veranderen

Meer weten?
SciShow: Whale poop helps cool our planet
Nature: Baleen whale prey consumption based on high-resolution foraging measurements

 

Wil je meer weten over onze biologie methode Nectar?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden in Nectar (4e editie) 5 vwo H16 Systeem Aarde en de mens.