Vervolgd, vermoord en vergeten: de Nederlandse Zigeunerrazzia

 Opdrachten:

1. Gebruik het kaartje met Arrestatielocaties van de Zigeunerrazzia. Lees ook de informatie eronder.
   1. Wat valt je op over de ligging van de gemeenten die meewerkten? Kun je dat verklaren?
   2. Wat valt je op over het aantal mensen dat werd teruggestuurd? Geef een verklaring.
2. Bekijk de websites van Pointer.kro-ncrv over de Zigeunerrazzia en van Vijfeeuwenmigratie over Zigeuners en woonwagenbewoners
   1. Het zogenaamde ‘Zigeunerprobleem’ was niet nieuw. Wat hield het in en wanneer werd er in de regering over een oplossing gesproken?
   2. Wat zijn volgens jou achterliggende oorzaken van het ‘probleem’?
   3. Wat was de werkelijke reden dat de Rijksidentificatie Dienst zei dat ze geen gegevens hadden over de verblijfsplaats van de Nederlandse Sinti en Roma?
   4. Waarom werkten veel gemeenten actief mee aan de oproep van de Duitse bezetter om Sinti en Roma te arresteren?
   5. Niet iedereen werkte mee. Lees de bron hieronder van het Parool.nl. Wat zou een reden kunnen zijn voor agent Jaap Knol om nooit over zijn beweegredenen te spreken?
   6. Beschrijf wat er gebeurde met de Sinti en Roma die niet teruggestuurd werden.
   7. Vergelijk de discriminatie van Sinti en Roma voor de Tweede Wereldoorlog met die van erna (direct erna en meer recent). Wat valt je op?
3. Bekijk het filmpje van Schooltv.nl over het Zigeunertransport.
   1. Leg uit waarom er bij veel mensen tot voor kort weinig bekend is over de ‘Zigeunerrazzia’.
   2. Waarom vinden mensen het ruim 75 jaar na de ‘Zigeunerrazzia’ belangrijk dat er alsnog aandacht voor komt?
4. In Auschwitz (Polen) is door Nederland in één van de gebouwen een tentoonstelling ingericht over de slachtoffers van het nazibewind. De nadruk ligt daar op de Jodenvervolging, maar er zijn ook verschillende panelen met informatie over Roma en Sinti te lezen. De teksten staan ook online. Werk samen in groepjes van drie personen. Lees ieder één van de teksten: Onderduiken – Hannes Weiss; Auschwitz – Augusta; Gered – Zoni Weisz
   1. Vertel het verhaal in je eigen woorden na. Welk gedeelte uit het verhaal maakt het meeste indruk op je? Waardoor?
   2. Leg uit waarom je het belangrijk is dat dit soort verhalen vastgelegd en gedeeld worden.

Meer informatie?

• Oorlogsbronnen.nl: Hoe ook in IJsselstein de zigeunervervolging zichtbaar was
• Oorlogsbronnen.nl: Zigeunerkamp Auschwitz
• Meeroverdeholocaust.nl: Expositie in Auschwitz
• Wikipedia.nl: Niet-Joodse slachtoffers van het naziregime
• Vijfeeuwenmigratie.nl: Zigeuners en woonwagenbewoners
• Parool.nl: Zigeunerrazzia van 1944: ontsnapt dankzij agent

Wil je meer weten over onze geschiedenismethode Geschiedeniswerkplaats?

Naar website