Tonga: vulkaanas en tsunami

De archipel Tonga bestaat uit 177 eilanden en werd zaterdag in acht minuten bedolven onder een laag as, waarna een vloedgolf van 1,2 meter volgde. De boosdoener was de onderzeese vulkaan Hunga Tonga Hunga Ha’apai, die tijdens de uitbarsting gaswolken, as en stenen in de lucht blies. De knal van de uitbarsting was in Nieuw-Zeeland te horen, dat op zo’n 2000 km van Tonga ligt.

Door de aswolk konden Nieuw-Zeelandse verkenningsvliegtuigen de eerste dagen niet over Tonga vliegen om de situatie in kaart te brengen. Bijna alle telefoon- en internetverbindingen, inclusief websites van de regering van Tonga en andere officiële kanalen, waren uit de lucht door schade aan een onderzeese kabel.

De vloedgolf veroorzaakte schade aan boten, huizen en winkels pal aan de kust. De hoofdstad Nuku’alofa is bedekt met een dikke laag vulkanische as, die ademhalingsproblemen oplevert en de drinkwatervoorziening in gevaar kan brengen.

Tsunami’s als gevolg van vulkanische uitbarstingen zijn volgens wetenschappers tamelijk zeldzaam. Van Japan en Nieuw-Zeeland tot aan de VS en Peru hebben kustgebieden rond de Stille Oceaan te kampen met de gevolgen van een tsunami.

Wereldwijd kon de eruptie door luchtdrukverschillen, zelfs in Nederland worden geregistreerd.

Vrij naar de VK

Opdrachten

1 Lees de tekst en bekijk de drie korte filmpjes van de NOS.
a Wat is een archipel?
b Bekijk een montagefoto van de vulkaanuitbarsting. Op welk land is de satellietopname geplaatst om de grootte ervan te laten zien?
c Door welke oorzaak is contact leggen met Tonga moeilijk geworden?
d Waarom is de dikke laag vulkanische as een ramp voor de bewoners van de hoofdstad?

2 Bekijk een detail van de wereldkaart (GB 175).
a Bij welk werelddeel hoort Tonga?
b Welke twee grote buurlanden heeft Tonga?
c Hoe kun je zien dat de oceaan ten oosten van Tonga heel diep is?
d Tonga ligt vlak bij de internationale datumgrens. Wat betekent dat?

 

GB 238B Platentektoniek

GB55 Online Endogene krachten

3 Bekijk de wereldkaart Platentektoniek (GB 238B) en de kaart van de  Bosatlas Online Endogene krachten.
a Welke twee platen botsen bij Tonga?
b Waarom staat Tonga net niet op beide kaarten?
c Door de vulkaanuitbarsting ontstond een tsunami. Wat is een tsunami? Bekijk het filmpje van een tsunami in Indonesië.
d Bekijk een Streetviewopname van de kust van Tonga en kijk even rond. Noem twee redenen waarom hier een waarschuwingsbord voor tsunami’s nodig is.
e Tonga en de andere archipels in de Grote Oceaan kennen naast tsunami’s, aardbevingen en vulkaanuitbarsting nog een andere bedreiging. Welke bedreiging is dat? Kijk daarvoor naar dit filmpje.

Wil je meer weten over onze aardrijkskundemethode buiteNLand?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden in deel 4, hoofdstuk 3 Water.

 

De volgende NU Actueel verschijnt op dinsdag 8 maart.