Suiker plassen om nierschade te voorkomen

In 2022 telde Nederland zo‘n 1,2 miljoen mensen met een vorm van diabetes. Dit aantal loopt snel op: volgens het Diabetes Fonds komen er elke week 1000 patiënten bij. Sommige patiënten krijgen een insulinepomp om de hoeveelheid glucose in hun bloed op peil te houden. Anderen proberen hetzelfde te bereiken met een dieet. Er is ook een groep patiënten die aangewezen is op medicijnen. Veel medicijnen beschadigen echter de nieren, maar er zijn er ook die een onverwachte positieve bijwerking hebben.

Opdrachten

Bekijk de video Diabetes: wat is dat precies
1  Wat is het verschil tussen diabetes type 1 en diabetes type 2?

2   Om welke reden kunnen veel mensen met diabetes type 2 hun bloedsuikerwaarden nog zelf regelen, bijvoorbeeld via het dieet?

Een van de medicijnen die mensen met diabetes type 2 tegenwoordig kunnen gebruiken, zijn remmers van de natrium-glucose-transportmoleculen (sglt2-remmers). Deze medicijnen richten zich op de nieren. Daar verstoren zij de werking van de eiwitpompen die in de nefronen glucose (samen met Na⁺) van de voorurine naar het bloed terugbrengen.
Lees over de werking van deze medicijnen in sglt2-remmers
3  Binas 85C In welk deel van het nefron bevinden zich de sgtl2-pompen?
A  in het eerste gekronkelde nierbuisje
B  in het dalende deel van de lis van Henle
C  in het stijgende deel van de lis van Henle
D  in het tweede gekronkelde nierbuisje

4  Leg uit hoe sgtl2-remmers de bloedsuikerspiegel verlagen.

5  Hoe verandert de samenstelling van de urine bij het gebruik van sglt2-remmers?

6  Leg uit dat bij gebruik van sgtl2-remmers de mensen meer gaan plassen.

7  Leg uit dat gebruikers van sglt2-remmers na verloop van tijd een of twee kilo afvallen.

Bekijk de video SGLT2-remmers, diabetes en nieren 5.27-9.24
8  In de video vergelijkt onderzoeker Erik van Bommel de werking van de nefronen met de grachten van Amsterdam. Zoals een deel van het rivierwater van het IJ verandert in grachtwater, zo verandert in het nefron een deel van het aangevoerde bloedplasma in voorurine.
Normaal gesproken is, net als in de grachten, de aan- en afvoer op elkaar afgestemd. Er kan echter een overstroming in de grachten optreden (zie ook de afbeelding bij deze opdracht), waardoor ‘er schade ontstaat’.
Binas 85A Welk onderdeel van het nefron zal bij een hoge bloeddruk (veel aanvoer en weinig afvoer) de grootste kans hebben op beschadigingen?
A  het kapsel van Bowman
B  de glomerulus
C  het eerste gekonkelde nierbuisje
D  de lis van Henle

9  Sglt2-remmers bewerken ook een betere ‘communicatie’ tussen de aanvoerende en afvoerende bloedvaten. Licht toe dat sglt2-remmers nierschade kunnen voorkomen.

Lees Bernhoven patiënten-folder sglt2-remmers
10  De titel van deze opdracht: Suiker plassen om nierschade te voorkomen, suggereert dat sglt2-remmers alleen positieve effecten hebben. Licht toe dat er naast het vele plassen, ook andere, negatieve effecten zijn.

Bronnen
NOS Diabetes: wat is dat precies?
Bernhoven patiënten-folder sglt2-remmers
Proefschrift uitgelegd SGLT2-remmers, diabetes en nieren

Meer weten
Apothekers podcast aflevering 49  sglt2-remmers: plastablet of glucoseverlager?

Wil je meer weten over onze biologie methode Nectar?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden in Nectar (edities 4 en 4.1) 5 havo H13 Gaswisseling en uitscheiding en 5 vwo H12 Regeling intern milieu.