Solo-expeditie op Antarctica

De Britse Preet Chandi heeft het wereldrecord gebroken van de langste solo-expeditie op Antarctica. De 33-jarige militair legde op ski’s 1485 kilometer af in 70 dagen en 16 uur. Ze deed dat alleen, zonder hulp en zonder dat haar voorraad onderweg werd aangevuld.
Kapitein Chandi, met als bijnaam Polar Preet, brak vanwege ongunstige omstandigheden haar tocht af toen ze nog 160 kilometer was verwijderd van haar einddoel. Ze had van kust naar kust over de Zuidpool willen trekken. Op haar website vind je er meer informatie over.
Op Antarctica bevindt zich ‘s werelds grootste ijskap. Deze ligt grotendeels op land, maar strekt zich langs de randen ook uit over de aangrenzende oceaan. Die drijvende delen worden ijsplaten genoemd. Op de koudste ijsplaten vormen ‘s zomers sneller smeltwatermeren dan op de warmere randen van de ijskap. Die meertjes zijn donkerder dan het ijs en warmen daardoor snel op in de zon. Dat versterkt de opwarming. Ook kan het smeltwater in breuken stromen, waardoor de ijsplaat kan opbreken.
IJsplaten zijn drijvende plakken ijs langs de randen van Antarctica. Ze zijn honderden meters dik. De grootste ijsplaten bevinden zich in baaien, zoals de Amundsenzee, de Weddellzee en de Rosszee. Dat zijn grote inkepingen waar de oceaan diep landinwaarts reikt, richting de geografische zuidpool.
Als de ijsplaten afbreken, stromen achterliggende gletsjers sneller naar zee. Dat versnelt de wereldwijde zeespiegelstijging.

Bronnen: NOS.nl en NU.nl, bewerkt.

 

Opdrachten

1 Lees de tekst en bekijk het filmpje met Polar Preet.
a Wat was het doel van Preet Chandi?
b Met welke twee zware weersomstandigheden heb je op Antarctica te maken?
c Polar Preet deed haar recordpoging in januari. Beredeneer dat de kans van slagen in deze maand het grootst is.
d Antarctica heeft volgens het klimaatsysteem van Köppen een poolklimaat. Antarctica wordt ook regelmatig een ‘poolwoestijn’ genoemd.
Verklaar deze naam met behulp van de luchtdrukverdeling op aarde. Gebruik een oorzaak-gevolg relatie in je antwoord.
e In het artikel wordt een terugkoppelingsmechanisme genoemd.
Welk terugkoppelingsmechanisme wordt hier bedoeld en geef aan of deze positief of negatief is.

2
a Bekijk de route van Polar Preet op haar website. In welke richting ging ze tijdens het eerste deel van haar tocht? Gebruik windrichtingen in je antwoord.
b Gebruik GB 256A.
Polar Preet kwam na 40 dagen op de geografische Zuidpool. Welke poolreiziger zette daar als eerste zijn voetstappen neer?
c Vergelijk de route van Polar Preet op haar website met atlaskaart GB 256A. Liep zij alleen op landijs of ook op zeeijs?

3 Bekijk het afbreken van ijsplaat ‘A74’ in het filmpje van het Jeugdjournaal.
a IJsplaat A74 is een kleine ijsplaat, maar tegelijkertijd ook een grote ijsplaat. Dit hangt af van het schaalniveau waarop je de omvang van de ijsplaat beoordeelt. Leg dit uit met behulp van informatie uit het filmpje.
b Leg uit waarom het smelten van ijsplaat A74 lang kan duren. Gebruik het begrip ‘albedo’ in je antwoord.
c Een andere reden waarom het smelten van ijsplaat A74 lang duurt, is de afwezigheid van warme zeestromen bij Antarctica. Verklaar deze afwezigheid met behulp van de kaart over zeestromen (GB 230).
d Beredeneer of het smelten van ijsplaat A74 tot zeespiegelstijging leidt.

Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden in deel 4HAVO, hoofdstuk 3 Aarde klimaat en landschap en in deel 4VWO, hoofdstuk 3 Aarde klimaat

Wil je meer weten over onze aardrijkskundemethode buiteNLand?

Naar website

De volgende NU Actueel verschijnt uiterlijk op dinsdag 21 maart.