Schurft

Niemand heeft het erover: de schaamte is groot. Maar de ziekte rukt op. Steeds meer mensen krijgen schurft en vooral jongeren lopen gevaar. Sinds enkele jaren lopen de besmettingscijfers in Nederland alleen maar op. In de winter van 2021-22 hadden zo’n 70 op de 100 000 mensen schurft, veel meer dan in voorgaande jaren.
De ziekteverwekker van schurft (scabies) is een mijt, een spinachtig diertje van 0,5 mm groot, dat kleine gangetjes graaft in de huid en jeuk veroorzaakt.

 

Opdrachten

Bekijk ‘Grote toename schurftgevallen in de stad’
1  Schurft is een parasiet. Hoe loop je een infectie met de schurftmijt op?

2  Noem vijf plekken op de huid waar de schurftmijt vaak voorkomt.

3  Binas 87A
De schurftmijt maakt gangetjes in de hoornlaag. Licht toe dat een patiënt daarvan niets voelt.

4  Binas 87A
De jeuk is een allergische reactie van de huid. Bepaalde witte bloedcellen reageren op de uitwerpselen van de mijt door stoffen af te geven die jeuk veroorzaken.
Licht toe dat er vaak lange tijd zit tussen de infectie en het krijgen van jeuk.

Lees ‘Schurft blijft rondgaan in Nederland’ en ‘Actuele weekcijfers aandoeningen’.
5  In beide artikelen staan lijndiagrammen met het aantal schurftgevallen per 100 000 Nederlanders. Lees het aantal schurftgevallen af in week 1 van 2022. Vergelijk de cijfers van de NOS en van Nivel. Waardoor zijn de cijfers verschillend?

6  In 2022 leven in Nederland 17,4 miljoen mensen, waarvan 1,6 miljoen jongeren van 15-24 jaar. Reken uit hoeveel procent van de mensen met schurft een jongere van 15-24 jaar is. Doe dat in stappen. Bereken eerst het aantal jongeren met schurft, dan het totaal aantal Nederlanders met schurft en vervolgens het gevraagde percentage. Ga uit van de getallen van week 1 van 2022.

7  Reken aan de hand van het lijndiagram met de actuele weekcijfers uit, hoeveel % meer jongeren schurft hebben dan in dezelfde week vorig jaar. Gebruik de cijfers van week 38 van de jaren 2021 en 2022.

8  In 2021 steeg het aantal gevallen van schurft snel. Welke twee verklaringen voor de stijging geeft de dermatoloog Annemie Galimont?

9  De diagnose schurft is niet eenvoudig te stellen: jeuk kan verschillende oorzaken hebben. Allergische reacties op stoffen en huidschimmels leveren vaak dezelfde symptomen op. Bovendien zijn de mijten, hun eieren en uitwerpselen erg klein.
Om te testen of schimmels de jeuk veroorzaken, bewerken laboranten een huidmonster in een 10% KOH-oplossing. Vervolgens bekijken zij het preparaat met een lichtmicroscoop (op zoek naar schimmels). Met deze methode missen zij echter de mijten. Leg uit dat de mijten niet meer bewegen en zelfs dood gaan in deze oplossing en daardoor nauwelijks zichtbaar zijn.

10  Een methode om de mijt aan te tonen is de inkttest. Op het huidmonster drukt de laborant wat inkt en veegt het overtollig deel weg. Zijn er mijten aanwezig dan blijven kleine streepjes in de huid achter. Wat zijn die strepen?

11  In ziekenhuizen doen medisch analisten een DNA-test om de schurftmijt aan te tonen. In een huidmonster van de patiënt is in ieder geval DNA aanwezig van de patiënt zelf, van huidbacteriën en mogelijk ook van de schurftmijt. Van al dit DNA vermeerderen de medisch analisten met een speciale techniek alleen schurftmijt-DNA. Vinden zij dit DNA in het monster, dan heeft de patiënt schurft.
Licht toe dat dit een valide onderzoek is.

12  Stel dat iemand schurft tussen zijn vingers heeft. Je vraagt je af of deze persoon via de handdoek in de wc anderen kan besmetten.
Noteer onder elkaar de vraagstelling, een als-dan-hypothese en een mogelijk onderzoek dat je zou kunnen uitvoeren. Noteer ook een mogelijk resultaat als je hypothese juist is.

Bronnen
ATV5: ‘Grote toename schurftgevallen in de stad‘
NOS: ‘Schurft blijft rondgaan in Nederland’
Nivel: ‘Actuele weekcijfers aandoeningen‘
Volkskrant: ‘Schurft is groeiend probleem in Nederland’

Meer weten?
NCBI: ‘Laboratory diagnosis of scabies’
NCBI: ’Hidden scabies: diagnosis bij PCR’

 

Wil je meer weten over onze biologie methode Nectar?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden in Nectar (vanaf 2022-2023 en 4e editie) 4 vwo H3 Wetenschappelijk onderzoek en 4 havo H3 Onderzoek doen.