(On)vruchtbaarheid
- Binas, Gezondheid, Voortplanting
- 22 januari 2021
- Niveau: Vwo bovenbouw
- Bron: Seeker
Je hoort het best vaak: stelletjes die aan elkaar vragen ‘hoeveel kinderen nemen jullie?’ Maar kinderen krijgen is niet voor iedereen de gewoonste zaak van de wereld. Zo’n 20% van de stellen die graag een kind willen, is na een jaar nog niet zwanger.
Normaal gesproken spreek je van verminderde vruchtbaarheid wanneer meer dan twaalf maanden onbeschermde seks niet tot een zwangerschap leidt. De oorzaak hiervan ligt bij de man, de vrouw of bij beiden.
Opdrachten
1 Bekijk de video ‘How Close Are We to the End of Infertility’ van 2.06 tot 6.41.
a Wat is ‘dysfertility’?
b Wat is het verschil tussen ivf en ivg?
c Welke cellen wil Amanda Clark gebruiken voor het maken van gameten?
d Wat is het Brad Pitt-scenario?
e Vind jij deze nieuwe techniek ethisch verantwoord? Licht je antwoord toe.
2 Gebruik Binas 89A.
a Welke twee hypofysehormonen hebben invloed op de vruchtbaarheid?
b Welke gevolgen voor de hormoonproductie kan een hypofysetumor hebben?
c De hypofyse maakt ook het hormoon prolactine. Dit stimuleert de afgifte van melk bij borstvoeding. Hoe kan prolactine de vruchtbaarheid beïnvloeden?
3 Lees het artikel ’Verminderde vruchtbaarheid’ tot ‘Behandelen van verminderde vruchtbaarheid’.
a Noem drie factoren die nodig zijn voor een goede vruchtbaarheid.
b Wanneer begint de vruchtbare periode volgens dit artikel?
c Tot hoeveel uur na de eisprong kan een zaadcel de eicel bevruchten?
d Waar komt sperma bij onbeschermde seks terecht in het vrouwelijk lichaam?
4 a Waar vindt de bevruchting van de eicel plaats?
b In dit artikel staat ‘Tijdens het transport wordt de eicel omringd door de zaadcellen waarvan er één de eicel binnendringt en haar bevrucht. Op dat moment ontstaat een embryo.’ Welke biologische onjuistheid bevat deze zinnen?
c Op welke wijze bereikt het embryo de baarmoeder?
d Beschrijf op welke manier de hypofyse het baarmoederslijmvlies beïnvloedt.
5 a Welk proces leidt bij een kwart van de stellen tot onvruchtbaarheid?
b Eetstoornissen zoals anorexia nervosa en extreme inspanningen kunnen ook een oorzaak zijn van onvruchtbaarheid. Van welk hormoon is de concentratie dan heel erg laag?
c Welk hormoon produceren vrouwen met aandoening polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) in een te hoge mate?
d Binas 89C Sommige bodybuilders gebruiken ‘anabolen’. Dit zijn chemische varianten van het mannelijke geslachtshormoon testosteron. Leg met het terugkoppelingsschema in Binas uit dat dit kan leiden tot een verminderde zaadcelproductie.
Bronnen
Seeker: ‘How Close Are We to the End of Infertility?’
NEMO Kennislink: ‘Verminderde vruchtbaarheid’
Meer weten?
Het Parool: ‘Als de man onvruchtbaar blijkt: ‘Ik heb gefaald als man’’
Gezondheid en wetenschap: ‘Vruchtbaarheidsproblemen (fertiliteitsproblemen)’
UZ Leuven: ’Verminderde vruchtbaarheid bij mannen’
UZ Leuven: ‘Verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen’
Wil je meer weten over onze biologie methode Nectar?
Naar websiteMeer informatie over dit onderwerp kun je vinden in Nectar (4e editie) 4 vwo H4 Voortplanting