Nagorno-Karabach

De rook is boven de enclave Nagorno-Karabach opgetrokken. In de betwiste regio op de Kaukasus werd zes weken intensief gevochten waarbij duizenden doden vielen. Op 10 november kwam er een plotselinge wapenstilstand en een voorlopig eind aan het geweld in de regio.  Etnische Armeniërs besturen Nagorno-Karabach, maar het wordt internationaal als Azerbeidzjaans grondgebied erkend.
Volgens het akkoord behoudt Azerbeidzjan alle gebieden in en rondom Nagorno-Karabach die het sinds eind september heroverde. Armenië trekt zich terug uit de Azerbeidzjaanse gebieden rondom de enclave die het sinds de jaren negentig bezet.
Door het akkoord worden de grenzen op de zuidelijke Kaukasus radicaal in het voordeel van Azerbeidzjan veranderd. Armenië is de verliezer. De afgelopen weken trok er daardoor een onafgebroken karavaan van Armeniërs weg uit Nagorno-Karabach, op zoek naar een nieuw leven op een nieuwe plek. Een Russische vredesmacht van tweeduizend soldaten bewaakt hier de komende vijf jaar de doorgang tussen de bergen. Die bergcorridor is nu de enige verbinding tussen Armenië en het gedeelte van Nagorno-Karabach dat onder Armeens bestuur blijft.
In Nagorno-Karabach leefden diverse bevolkingsgroepen juist kriskras door elkaar.  De kunstmatige grenzen op de kaart waren getekend op basis van nationaliteit. Die grenzen hielden totaal geen rekening met de culturele lappendeken op de grond.
Het zal in Nagorno-Karabach voorlopig niet tot een duurzaam vredesakkoord komen. Het blijft een onopgelost en bijzonder explosief conflict dat eens in de zoveel tijd tot uitbarsting komt.

 Trouw, 1 december 2020, bewerkt

Opdrachten

1 Lees de tekst en bekijk het filmpje en kaart D Oostelijke Kaukasuslanden: na de oorlog in 2020.
a Nagorno-Karabach is een enclave. Leg uit wat een enclave is.
b Welke partijen zijn bij dit conflict betrokken?
c Waarom is het voor de Armeense bewoners van Nagorno-Karabach belangrijk dat een vredesmacht de Lachin-corridor bewaakt?

Bosatlas – Kaukasus-A Oostelijke Kaukasuslanden in 1991: staatkundig

Bosatlas – Kaukasus-B Oostelijke Kaukasuslanden in 1991: bestuurskundig

2 Vergelijk kaart A Oostelijke Kaukasuslanden in 1991: staatkundig en B Oostelijke Kaukasuslanden in 1991: bestuurskundig. De landen in de Kaukasus werden in 1991 zelfstandig.
a Wie bestuurde voor 1991 Georgië, Armenië en Azerbeidzjan?
b Wat veranderde er voor de autonome (zelfstandige) provincie Nagorno-Karabach?
c Nachitsjevan is een exclave van Azerbeidzjan. Leg uit wat het verschil is tussen een enclave en een exclave.
d Enclaves en exclaves kunnen snel tot problemen en conflicten leiden. Leg uit waarom dat zo is.

Bosatlas – Kaukasus-C Oostelijke Kaukasuslanden: na de oorlog in 1994

Bosatlas – Kaukasus-D Oostelijke Kaukasuslanden: na de oorlog in 2020

3 Vergelijk kaart C Oostelijke Kaukasuslanden: na de oorlog in 1994 en D Oostelijke Kaukasuslanden: na de oorlog in 2020.
a Bij welk land zoekt de Republiek Artsach rond 1994 aansluiting?
b Vergelijk de rode grens van deze nieuwe republiek met de witte grens van Nagorno-Karabach. Waarom konden er weer makkelijk nieuwe problemen ontstaan?
c Beschrijf de huidige situatie van Nagorno-Karabach met behulp van kaart D.
d Waarom is de kans groot dat er in de toekomst weer een nieuwe kaart van dit gebied moet worden getekend?

4 Bekijk kaart E Oostelijke Kaukasuslanden: Etnische groepen en godsdiensten.
a Wat is het grote cultuurverschil tussen de Armeniërs en Azeri’s die in Azerbeidzjan wonen?
b Tot welke etnische groep behoren de Azeri’s?
c Op de kaart zie je dat er veel verschillende volkeren leven. Leg uit hoe dit komt. Tip: denk aan de natuurlijke omstandigheden.
d Welke niet-oorspronkelijke bevolkingsgroep komt in het noorden veel voor? Leg dit uit.

Wil je meer weten over onze aardrijkskundemethode buiteNLand?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp vind je in deel 3vmbo, hoofdstuk 3 Grenzen en identiteit.