Nagorno-Karabach

De rook is boven de enclave Nagorno-Karabach opgetrokken. In de betwiste regio op de Kaukasus werd zes weken intensief gevochten waarbij duizenden doden vielen. Op 10 november kwam er een plotselinge wapenstilstand en een voorlopig eind aan het geweld in de regio.  Etnische Armeniërs besturen Nagorno-Karabach, maar het wordt internationaal als Azerbeidzjaans grondgebied erkend.
Volgens het akkoord behoudt Azerbeidzjan alle gebieden in en rondom Nagorno-Karabach die het sinds eind september heroverde. Armenië trekt zich terug uit de Azerbeidzjaanse gebieden rondom de enclave die het sinds de jaren negentig bezet.
Door het akkoord worden de grenzen op de zuidelijke Kaukasus radicaal in het voordeel van Azerbeidzjan veranderd. Armenië is de verliezer. De afgelopen weken trok er daardoor een onafgebroken karavaan van Armeniërs weg uit Nagorno-Karabach, op zoek naar een nieuw leven op een nieuwe plek. Een Russische vredesmacht van tweeduizend soldaten bewaakt hier de komende vijf jaar de doorgang tussen de bergen. Die bergcorridor is nu de enige verbinding tussen Armenië en het gedeelte van Nagorno-Karabach dat onder Armeens bestuur blijft.
In Nagorno-Karabach leefden diverse bevolkingsgroepen juist kriskras door elkaar.  De kunstmatige grenzen op de kaart waren getekend op basis van nationaliteit. Die grenzen hielden totaal geen rekening met de culturele lappendeken op de grond.
Het zal in Nagorno-Karabach voorlopig niet tot een duurzaam vredesakkoord komen. Het blijft een onopgelost en bijzonder explosief conflict dat eens in de zoveel tijd tot uitbarsting komt.

 Trouw, 1 december 2020, bewerkt

Opdrachten

1 Lees de tekst en bekijk het filmpje.
a Nagorno-Karabach is een enclave. Leg uit wat een enclave is.
b Hebben we hier te maken met een nationaal of een internationaal conflict? Waarom?
c Welke partijen zijn bij dit conflict betrokken?

Bosatlas – Kaukasus-A Oostelijke Kaukasuslanden in 1991: staatkundig

Bosatlas – Kaukasus-B Oostelijke Kaukasuslanden in 1991: bestuurskundig

2 Vergelijk kaart A en B.
a Welk land is wel een buurland van Azerbeidzjan en niet van Armenië?
b Nachitsjevan is een exclave van Azerbeidzjan. Leg uit wat het verschil is tussen een enclave en een exclave.
c Wie bestuurde voor 1991 Georgië, Armenië en Azerbeidzjan?
d Leg uit waarom Azerbeidzjan de autonome provincie Nagorno-Karabach  op 26 november 2019 niet meer erkende en wat was het gevolg hiervan voor deze enclave?
e Heeft Rusland uit geopolitieke overwegingen belang om vriendjes te blijven met Azerbeidzjan? Leg je keuze uit.

Bosatlas – Conflict Armenië-Azerbaidzjan_staatkundig

Bosatlas – Conflict Armenië-Azerbaidzjan_staatkundig na 2005

3 Vergelijk beide kaarten over staten en gewapende conflicten.
a Sinds wanneer is er sprake van een gewapend conflict in Nagorno-Karabach?
b Sinds wanneer heeft Armenië te met maken met vluchtelingen?
c Waar komen de vluchtelingen in 2001 vandaan en waar zijn deze mensen voor op de vlucht?
d Wie vluchten er in 2005 uit Nagorno-Karabach en waar gaan deze mensen nu naar toe?
e Wie vluchten er in december 2020 uit Nagorno-Karabach en waar gaan deze mensen nu naar toe?

Bosatlas – Kaukasus-C Oostelijke Kaukasuslanden: na de oorlog in 1994

Bosatlas – Kaukasus-D Oostelijke Kaukasuslanden: na de oorlog in 2020

4 Vergelijk kaart C en D.
a Bij welk land zoek de Republiek Artsach aansluiting?
b Wat gebeurde er met het grondgebied van Nargorno-Karabach na 26 november 1991?
c Welke landen willen allemaal grondgebied van Nargorno-Karabach inlijven?
d Welke landen zijn op dit moment in Nagorno-Karabach aanwezig?
e Op kaart D zie je de Lachin corridor. Leg uit wat een corridor is.
f Wie zorgt ervoor dat deze corridor op dit moment toegankelijk blijft?
g Wie maken gebruik van deze corridor en Waarom?

5 Bekijk kaart E Etnische groepen en godsdiensten.
a Wat is het grote cultuurverschil tussen de Armeniërs en Azeri’s die in Azerbeidzjan wonen?
b Tot welke etnische groep behoren de Azeri’s?
c Op de kaart zie je dat er veel verschillende volkeren leven. Leg uit hoe dit komt. Tip: denk aan de natuurlijke omstandigheden.
d Welke niet-oorspronkelijke bevolkingsgroep komt in het noorden veel voor? Leg dit uit.

Wil je meer weten over onze aardrijkskundemethode buiteNLand?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp vind je in deel 4havo en 4vwo, hoofdstuk 1 Wereldbeeld.