Je DNA-leeftijd

Tijdens je leven plakken enzymen regelmatig methylgroepen aan de basen van je DNA. Het aantal methylgroepen (epigenetische markers) op je DNA is dan ook een maat voor je biologische leeftijd. Bij stress, ziekte, armoede of verdriet gaat de methylering sneller. Zulke omstandigheden bepalen dat je biologische leeftijd hoger kan zijn dan je kalenderleeftijd. Het effect van de methylgroepen is dat je DNA strakker oprolt en minder goed afleesbaar is. Dat leidt mogelijk tot gezondheidsklachten en veroudering.

Opdrachten

Bekijk de video Hoe verandert jouw DNA door wat je moeder at? 5.36- 7.26
1  Aan welke basen van het gen koppelen enzymen een methylgroep?
A  Aan elke C in het gen.
B  Aan elke C in het gen als die C gevolgd wordt door een G.
C  Aan elke G in het gen.
D  Aan elke G in het gen als die G gevolgd wordt door een C.

2  Leg uit dat het voor de afleesbaarheid van het gen niet uitmaakt of de coderende streng of de matrijsstreng gemethyleerd is.

3  De groei van haren komt tot stand onder invloed van het gen IGF-2. Elke cel van het lichaam heeft dit gen. Wat is het epigenetisch verschil tussen de cellen van de huid bovenop je hoofd en de cellen van de huid op je neus?

Bekijk de video Epigenetics: can we control our genes?
4  Wat is het epigenoom?

5  Hoe kan de leefstijl van de vader het epigenoom van zijn kinderen en van zelfs zijn kleinkinderen beïnvloeden?

6  De leefstijl van de vader heeft invloed op het epigenoom van zijn kinderen. Op het DNA van de spermacellen zijn blijkbaar nog epigenetische markers aanwezig.
Licht toe dat het bij de vorming van spermacellen belangrijk is dat de meeste epigenetische markers van het DNA afgaan.

Lees Veroudering: je bent zo jong als je DNA epigenetisch is afgesteld
7  Noteer een belang van het testen van groepen mensen op epigenetische markers in het kader van de gezondheidszorg.

8  In een langdurig onderzoek keken Amerikaanse wetenschappers naar de toename van epigenetische markers gedurende het leven. Zij startten hun onderzoek in 1998 met ongeveer 4000 tieners, waarvan zij de methylering van het DNA bepaalden. Na 25 jaar bepaalden de onderzoekers opnieuw de methylering van het DNA. Bij alle mensen nam de methylering toe.  Verloren de onderzochte mensen één (of beide) ouders in die 25 jaar, dan verouderde hun DNA vooral als het verlies op volwassen leeftijd plaatsvond. Verloren de mensen hun ouder(s) op jonge leeftijd dan was de biologische veroudering van het DNA gelijk aan die van mensen die geen ouder verloren hadden.
– Welke conclusie ten aanzien van jonge mensen is hieruit te trekken?
– En wat geldt voor volwassen mensen?

Lees Is veroudering straks terug te draaien?
9  Wat hebben de onderzoekers gedaan om het gezichtsvermogen van oude, blinde muizen te herstellen?

10  Reageer op de stelling: Veroudering is een gevolg van DNA-beschadiging.

 

Bronnen
Bio Wetenschap + Maatschappij Veroudering: je bent zo jong als je DNA epigenetisch is afgesteld
Universiteit van Nederland Hoe verandert jouw DNA door wat je moeder at? 5.36- 7.26
BBC Epigenetics: can we control our genes?
Nu.nl Is veroudering straks terug te draaien?

 

Meer weten?
Jama Network open Sociodemographic and lifestyle factors and epigenetic aging in young US adults

 

Wil je meer weten over onze biologie methode Nectar?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden in Nectar (editie 4 en 4.1) 6vwo H17 DNA.