Wetenschappers dachten tot voor kort dat het in het begin van het devoon erg warm was door een heel sterk broeikaseffect, veroorzaakt door een heel hoge CO2-concentratie in de atmosfeer (4000 ppm). Tijdens het devoon (420 miljoen jaar geleden) veroverden de planten het land. Planten veranderden de samenstelling van de atmosfeer door de opname van CO2 voor de fotosynthese, waardoor deze daalde tot zo’n 300 ppm.
Tegenwoordig is er een stijging van de CO2-concentraties in atmosfeer waar te nemen: in 1959 was de concentratie 316 ppm en in 2023 ongeveer 420 ppm. De laatste jaren stijgt CO2-concentratie niet geleidelijk, maar steeds sneller.
Opdrachten
Bekijk de video ‘When Trees Took Over the World’ (0’ – 3’46).
1 Beschrijf de ontwikkeling van de landplanten/bomen tijdens het devoon.
2 Welk argument voeren wetenschappers aan om planten als Eospermatopteris geen boom te noemen?
3 Hoe pasten de grote planten zich op het land aan aan de droge voedselarme bodem?
4 Wat is de relatie tussen de verlaging van de CO2-concentratie in de atmosfeer en het opnemen van vocht door de plant met behulp van xyleem?
5 Wat was het gevolg van het langer openen van de huidmondjes voor de waterhuishouding van de planten?
Wetenschappers zijn benieuwd hoe de CO2-concentratie in vroeger tijden was. Onlangs hebben zij op een nieuwe manier de CO2-concentratie in het devoon (420 tot 380 miljoen jaar geleden) bepaald. Lees de tekst ‘Veel minder CO2 dan gedacht in atmosfeer 400 miljoen jaar geleden: zet klimaatmodellen op zijn kop’
6 Welke isotopen zijn geschikt voor datering van fossiele vondsten uit het devoon?
7 Noteer drie eerdere aannames die met de gegevens uit het nieuwe onderzoek niet blijken te kloppen.
8 Hoe is het nieuwe paleoklimaatmodel tot stand gekomen en wat zijn de belangrijkste conclusies uit dat onderzoek?
9 Hoe hebben wetenschappers kunnen concluderen dat de CO2-concentratie in het devoon lager was, dan tot nu toe werd aangenomen?
10 Wat proberen de klimaatwetenschappers te achterhalen?
11 Bedenk hoe dit onderzoek een bijdrage kan leveren aan de kennis van de klimaatverandering in onze tijd.
Bronnen
PBS Eon When Trees Took Over the World
Scientias Veel minder CO2 dan gedacht in atmosfeer 400 miljoen jaar geleden: zet klimaatmodellen op zijn kop
Meer weten?
Paleo Analysis The Complete History of the Earth: Devonian Period
Wil je meer weten over onze biologie methode Nectar?
Naar websiteMeer informatie over dit onderwerp kun je vinden in Nectar 4 havo H8 Ecosysteem en evenwicht en Nectar 4 vwo H8 Kenmerken van ecosystemen