Wat staat er vandaag op het taalmenu? We serveren herfstmedeklinkers gestapeld in Slavische lettersoep.
Merk je hoe wild de herfst om zich heen waait? Zo wild dat er af en toe ook een gedichtje over de herfst uit de boom valt. Maar zo’n gedicht over de herfst op papier krijgen is makkelijker gedacht dan gedaan. Er zijn namelijk heel weinig woorden te vinden die op herfst rijmen. Toch hebben dichters en rijmelaars sluwe oplossingen gevonden voor rijmwoorden op herfst.
Hoe komt het nu dat herfst zo slecht rijmt? We hebben hier te maken met vier medeklinkers na elkaar aan het einde van een woord: r – f – s – t. Dat komt weinig voor, en daarom heb je ook weinig rijmwoorden op herfst. Taalkundigen spreken in zo’n geval over medeklinkerstapeling. Als je zo’n woord combineert met een ander woord tot een samenstelling, kun je bijzondere en indrukwekkende medeklinkerstapelingen maken. Je zou er spontaan een stressstoornis van krijgen.
Welke woorden hebben de langste medeklinkerstapeling? Ook hier doet de herfst van zich spreken: herfstchrysant bevat maar liefst zeven medeklinkers na elkaar. Dat verdient een bloemetje! In angstschreeuw is de stapel zelfs acht letters lang.
Toch lijkt de hoofdprijs naar het woord borsjtsj te gaan, een in Slavische landen veelgeslurpte soep. Woorden als borsjtsjschranser, borsjtsjschrapend of borsjtsjschrokkende doen veel taalliefhebbers likkebaarden.
Zeker met een écht bordje borsjtsj erbij. Hoe lekker smaakt dat in de herfst!
Vragen
Beantwoord de vragen 1a en 1b eerst voor jezelf en bespreek je antwoorden daarna in de klas.
1a Vind jij dat het woord borsjtsj wel mee mag doen aan de wedstrijd van de langste medeklinkerstapeling? Licht je antwoord toe.
1b In veel Slavische landen wordt gebruikgemaakt van een ander alfabet: het cyrillische schrift. Schrijf het woord borsjtsj met zo weinig mogelijk cyrillische letters. Hoeveel had je er nodig?
Kijk voor de antwoorden in TLPST nr. 71 
Bron: TLPST nr. 71
Wil je meer weten over onze methode Nieuw Nederlands?
Naar de website