Herfst

Het is weer herfst. De dagen worden korter, het is ’s avonds steeds vroeger donker, en de temperatuur gaat naar beneden. De lange warme zomer is nu echt voorbij.

Officieel begon de herfst dit jaar op 22 september. Die datum staat vreemd genoeg niet vast. Er zijn ook jaren waarbij de herfst een dag eerder, of juist een dag later begint volgens de kalender. Datzelfde geldt voor de overige drie seizoenen. Ook voor winter, lente en zomer geldt, dat de startdatum een klein beetje varieert door de jaren heen.

Weerkundigen houden graag statistieken bij. Zo kunnen klimatologische kaarten worden gemaakt zoals je die in de Bosatlas vindt. Maar voor zulke kaarten is het wel handig als de seizoenen altijd op dezelfde datum beginnen. Want alleen dan kun je seizoenen echt goed vergelijken. Vandaar dat weerkundigen wereldwijd hebben afgesproken, dat de herfst altijd op 1 september begint en op 30 november eindigt. Om dezelfde reden begint de winter dan op 1 december, de lente op 1 maart en de zomer op 1 juni. Aardig is, dat het weer ook beter aansluit bij deze weerkundige seizoensindeling. Tot ver in september kan het nog lekker zomeren, zoals we dat dit jaar ook weer hebben gezien met zelfs nog een hitterecord op 15 september!

Reinier van den Berg, weerman

 

 

 

 

Opdrachten

1 Lees de tekst, bekijk ook dit filmpje en kijk ook op de site van Wikipedia en het KNMI.
a Hoe laat begon de ‘astronomische’ herfst dit jaar precies? En vorig jaar?
b Op welke data in september is de astronomische herfst ook wel eens begonnen?

c Leg uit hoe seizoenen ontstaan.
d  In Nederland kennen wij vier seizoenen. Op andere plaatsen op aarde komen geen of soms twee seizoenen voor. Leg dit uit en geef voorbeelden.

2 Bekijk ook deze tekst van het KNMI.
a Waar op aarde staat de zon tijdens de start van de herfst exact recht boven je hoofd?
b In hoeveel dagen (in 2 cijfers achter de komma) legt de aarde een volledige ellips rond de zon af? Als je het niet direct weet, probeer het dan te googelen.
c Waarom begint de astronomische herfst niet altijd op dezelfde datum?
d De start van de herfst wordt ook wel equinox genoemd. Hoeveel uur op een dag staat de zon dan boven de horizon in Kaapstad? En in Helsinki?
e Wanneer kwam men op het idee om een weerkundige seizoen indeling te gaan gebruiken?
f Waarom wordt het tijdens de herfst vaker ‘herfstweer’ met veel wind of zelfs stormen?

3 Bekijk op de site van het KNMI deze informatie.
a Hoeveel jaren van de 21^e eeuw staan er in de top 10 warmste herfsten?
b Wat is het oudste jaar in deze top 10?
c Vanaf welk jaar in de geschiedenis loopt deze top 10?
d Hoeveel jaren van de 21^e eeuw staan er in de top 10 koudste herfsten?
e Kun je nu iets zeggen over klimaatverandering, zo ja wat?
f Het KNMI heeft ook informatie over ‘winter’, ‘lente’ of ‘zomer’. Daarmee kun je de vragen over de top 10 warmste en koudste ook van de andere drie seizoenen beantwoorden. Bevestigt dit jouw antwoord op de vraag hierboven?

Wil je meer weten over onze aardrijkskundemethode buiteNLand?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp vind je in leerjaar 4hv hoofdstuk 2 AARDE Klimaat (en landschap).