“Mijn nekharen gaan er recht van overeind staan.” Dat schrijft de Nederlandse Iris Hannema, die al langere tijd in Parijs woont en een bezoekje aan haar vaderland brengt. Wat vindt zij zo vervelend? Dat ze in Nederland steeds meer met ‘je’ en ‘jou’ wordt aangesproken. Weten Nederlanders niet meer hoe het hoort?
In Frankrijk is alles veel duidelijker, beweert ze. De u-vorm is daar een middel om respect voor anderen te tonen. Door het gebruik van de je-vorm is dat respect er in Nederland veel minder. Ze moet er ook helemaal niets van hebben dat bedrijven haar met ‘je’ aanspreken.
Nederlanders weten het gewoon niet meer, zegt ze. Of valt het wel mee? In haar artikel noemt ze ook het voorbeeld van een Nederlandse leraar economie op een middelbare school, die door zijn leerlingen alleen maar met ‘u’ en ‘meneer’ wordt aangesproken: “Als ze per ongeluk toch een keer jij zeggen, schrikken ze er zelf van.”
Vragen
Lees het artikel van Iris Hannema.
1a De schrijfster gebruikt het werkwoord ‘tutoyeren’ voor ‘aanspreken met je’. Welk werkwoord gebruikt ze voor ‘aanspreken met u’?
1b In beide werkwoorden herken je Franse persoonlijke voornaamwoorden. Welke? Wat betekenen ze?
2a Hannema vraagt etiquette-expert Reinildis van Ditzhuyzen hoe het hoort. Van Ditzhuyzen antwoordt: “De regel in dezen is: bij twijfel geen je en jij zeggen, de veiligste weg. Het is ook veel makkelijker om hoog in te zetten en van u naar jij te gaan dan van jij naar u, dat kan buitengewoon ongemakkelijk zijn.” Leg in eigen woorden uit waarom het makkelijker is om eerst u te zeggen en vervolgens over te gaan naar jij in plaats van andersom.
2b Wat is jouw regel? Wanneer spreek je iemand aan met jij en wanneer met u?
Kijk voor de antwoorden in TLPST nr. 67
Bron: TLPST nr. 67
Wil je meer weten over onze methode Nieuw Nederlands?
Naar de website
TLPST is een maandelijkse lesbrief van
Nieuw Nederlands en Genootschap Onze Taal.