Een van de vele dingen die kleine kinderen moeten leren, is tellen. En nadat ze eerst 
hoeveelheden hebben leren tellen (één, twee, drie), moeten ze ook de volgorde leren aanwijzen: op welke plaats in een rij staat een object? Eerste, tweede, derde – we noemen dat rangtelwoorden.
Het is een ingewikkelde taak: je leert die rangtelwoorden pas rond je derde of vierde. Dat is volgens onderzoekers van de (taal)ontwikkeling bij kinderen best oud: op dat moment kunnen de meeste kinderen bijvoorbeeld al heel behoorlijk spreken, en ook andere taakjes uitvoeren.
De Amsterdamse taalwetenschapper Caitlin Meyer doet onderzoek naar de manier waarop kinderen hun taal leren. In deze video legt ze uit wat er gebeurt als kinderen rangtelwoorden leren.
Niet helemaal verrassend is misschien dat kinderen derde lastiger vinden dan bijvoorbeeld tweede, vierde of negende: want hoezo is dat woord niet driede? Toch is het ook weer een beetje wonderlijk dat ze moeite hebben met dat derde, want ze horen hun ouders nooit driede zeggen, en wel derde.
Zelf heeft Caitlin Meyer het Engels als moedertaal. Daarin is het nog ingewikkelder, legt ze uit, want die taal heeft nog meer onregelmatige rangtelwoorden: second, third en fifth bijvoorbeeld.
Vragen
Beantwoord vraag 1 eerst voor jezelf en bespreek je antwoord daarna in de klas.
1 Bekijk een stukje van het filmpje vanaf ongeveer 17:00. Waarom is het eigenlijk een heel “slimme fout” als een kind driede zegt in plaats van derde?
Beantwoord vraag 2 samen met een klasgenoot en bespreek jullie antwoord daarna in de klas.
2 Caitlin Meyer stelt haar publiek de volgende vraag (rond 7:00): “Stel, je vraagt aan een kind om het derde voorwerp in een rij aan te wijzen. Zou het dan kunnen dat een kind de wedervraag stelt: ‘Hoeveel is der’?” Wat denk jij, zou dat kunnen? Licht je antwoord toe.
Kijk voor de antwoorden in TLPST nr. 77 
Bron: TLPST nr. 77
Wil je meer weten over onze methode Nieuw Nederlands?
Naar de website
TLPST is een maandelijkse lesbrief van
Nieuw Nederlands en Genootschap Onze Taal.