Afbeelding bekijken
In Zuid-Amerika ligt op de evenaar het Amazonegebied met het grootste tropische regenwoud op aarde. Het is een groene zee en het lijkt een ideaal gebied om landbouw en veeteelt te bedrijven, want als er zo veel kan groeien dan moet het gebied wel heel vruchtbaar zijn. Ieder jaar zijn er veel branden in het Amazonegebied, meestal door toedoen van boeren die grote stukken bos afbranden om er akkers of weigronden van te maken. Toch klopt de gedachte dat het regenwoud vruchtbaar is niet.
Opdrachten
Bekijk de video ‘Wat zijn de gevolgen als het Amazonegebied verdwijnt?’ en lees het artikel ‘Tropische regenwoud: immense biodiversiteit in een stabiel of dynamisch milieu?’ tot en met ‘Hoe ontstaan zoveel soorten?’
1a Welke drie abiotische factoren zijn typisch voor een tropisch regenwoud?
b In tegenstelling tot de humuslaag van bossen in Nederland is die in het tropisch regenwoud erg dun en voedselarm. Noem de biotische factor waardoor de humuslaag dun en voedselarm is.
2 In theorie zouden de boeren het hout van het bos ook kunnen verkopen in plaats van alles te verbranden. Daarna zouden zij de open stukken kunnen beplanten. Dat doen die boeren echter niet. Licht toe dat de akkers meer produceren als het bos helemaal verbrandt.
3 Noem twee oorzaken waardoor de bodem door de akkerbouw en veeteelt steeds minder voedingsstoffen bevat en daarmee onvruchtbaar wordt.
4 Licht toe waardoor de opwarming van de aarde toeneemt door ontbossing.
5 Leg uit dat minder bos minder regen, meer droogte en uiteindelijk meer branden betekent.
6 In het Amazonegebied leven naar schatting zo’n 40 000 plantensoorten, 430 zoogdiersoorten, 1500 vogelsoorten, 3000 vissoorten en 800 verschillende soorten reptielen en amfibieën.
a Er zijn twee tegenovergestelde hypothesen in omloop hoe deze immense soortenrijkdom is ontstaan. Licht beide hypothesen toe.
b Het tropisch regenwoud zoals we dat nu kennen is ontstaan door successie. Geef aan in welk stadium het tropisch regenwoud zich bevindt en noem daarbij een specifiek kenmerk van dat stadium.
c Licht toe of de voedselwebben in een tropische regenwoud complex of eenvoudig zijn.
7 Ook in Europa kwamen vroeger overal oerbossen voor. Daar is nu weinig meer van over. In het grensgebied van Polen en Wit-Rusland ligt het oerbos van Bialowieza waarin veel planten- en diersoorten voorkomen. Dieren als bevers, wisenten en koniks (paarden) zijn hier opnieuw geïntroduceerd. Licht aan de hand van het begrip niche toe dat herintroductie van deze soorten belangrijk is voor het behoud van het oerbos.
8 Het Amazonegebied zijn de longen van de wereld. Toch maakt het uit of de longen bestaan uit oerwoud of uit akkers. Licht het verschil toe.
Bronnen
NU.nl: ‘Wat zijn de gevolgen als het Amazonegebied verdwijnt?’
Nemo Kennislink: ‘Tropische regenwoud: immense biodiversiteit in een stabiel of dynamisch milieu?’
Meer weten?
RTLNieuws: ’Heel de wereld had het over de Amazone, maar dat was maar voor even’
New Scientist: ‘Branden in Amazone wel degelijk gerelateerd aan ontbossing’
Mondiaal Nieuws: ‘Europa’s laatste oerbossen veranderen in houtfabrieken’
Wil je meer weten over onze biologie methode Nectar?
Naar websiteMeer informatie over dit onderwerp kun je vinden in Nectar (4e editie) 5 vwo H16 Aarde en de mens