Bodemdaling in Nederland

Vorige week presenteerde het  Nederlands Centrum voor Geodesie en Geo-Informatica (NCG) de nieuwe bodemdalingskaart van Nederland. De conclusie is: de bodemdaling gaat sneller dan verwacht.

“Als de bodemdaling doorzet in het huidige tempo, betekent dat misschien wel het einde van het karakteristieke Nederlandse landschap met weides, koeien en molens, of een enorme schade aan historische binnensteden”, zegt onderzoeksleider Ramon Hanssen van de TU Delft.

Vooral in veen- en kleigebieden in het westen speelt het probleem. Met greppels, molens en gemalen hebben wij ons de laatste eeuwen in dit gebied ons letterlijk naar beneden gepompt. En nu komt er ook nog eens de klimaatverandering bij als belangrijke factor, zeggen de onderzoekers. Dat was afgelopen zomer ook merkbaar. Toen ontstonden scheuren en verzakkingen door de droogte. Klik hier voor de bodemdalingskaart van het RD.

Door relatief warme zomers droogt de bodem uit. In het geval van bijvoorbeeld veenbodems is dit proces onomkeerbaar. Op sommige plekken kan de daling wel 2 centimeter per jaar zijn.

Naast klimaatverandering speelt ook delfstoffenwinning een rol bij bodemdaling, en bijvoorbeeld belasting door gebouwen en asfaltwegen. De nieuwe bodemdalingskaart wordt de komende tijd actueel gehouden met nieuwe satellietmetingen die dagelijks beschikbaar komen. Zo moet bijvoorbeeld duidelijk worden of de bodemdaling afneemt als de gaswinning in Groningen wordt verminderd.

Bronnen: de Volkskrant, Trouw en NOS, bewerkt

 

Opdrachten

Lees de tekst en bekijk de afbeelding.
Bekijk ook de nieuwe interactieve bodemdalingskaart, de kaart ‘Hoeveel zakt de bodem in jouw omgeving?’ en het filmpje van Reinier van den Berg.

 

1 Bekijk de verschillende interactieve kaarten en de Grote Bosatlas.
a Welke relatie heeft de foto met de titel van de tekst?
b Welke kaart in de GB gaat over bodemdaling en waar wordt deze bodemdaling op deze kaart dan door veroorzaakt?
c Daalt de bodem overal in Nederland? Leg uit.
d De spreuk zegt: ‘Amsterdam die grote stad, die is gebouwd op palen’. Amsterdam staat eigenlijk op een groot bos. Bij het zakken van de bodem gaan deze houten palen rotten. Leg uit hoe dit komt.
e In welke delen van West-Nederland zijn bij de bouw van een huis geen heipalen nodig?

2 In het filmpje van Reinier van den Berg wordt gesproken over de zeespiegelstijging ten opzichte van de bodemdaling.
a Welke vier geografische begrippen passen hierbij?
b Leg uit wat de invloed van de klimaatverandering is op de bodemdaling.
c Een 5vwo klas stuurde een brief naar de Volkskrant. Zij stelde voor om het Groene Hart te vernatten zodat er geen landbouw meer mogelijk was. De boeren worden naar de Markerwaard verplaats. Dit water wordt drooggelegd. Welke andere partijen zijn ook niet blij met deze oplossing en wat vinden jullie zelf van deze oplossing?

3 Ga naar http://kaart.edugis.nl/, klik daar de onderdelen onder Landschap, grond en bodem aan.
a Vul je woonplaats in en kijk wat voor grondsoorten in jullie omgeving voorkomen.
b Welke verband is er tussen bodemdaling en grondsoort?
c Klik onder de Water (hydrografie) op het onderdeel Overstromingsrisico. Welke overeenkomsten zie je tussen de kaarten over de bodemdaling en de kaarten bij EduGIS over overstromingsrisico’s?
d Onder welke laag in EduGIS zouden de bodemsdalingskaarten volgens jou geplaatst moeten worden? Waarom?

 

Wil je meer weten over onze aardrijkskundemethode buiteNLand?

Naar website