Video bekijken
De wereld warmt op en dat wordt direct in verband gebracht met de uitstoot van broeikasgassen, zoals waterdamp en kooldioxide. Methaan en lachgas zijn ook broeikasgassen maar deze zijn minder bekend. Wist je dat methaan meer warmte absorbeert dan kooldioxide?
Van CO2 weten we dat de concentratie flink toeneemt. Dat heeft vooral te maken met de verbranding van fossiele brandstoffen. Ook de methaanconcentratie stijgt. Maar de bronnen van al dat extra methaan in de lucht zijn moeilijker te achterhalen. Er zijn natuurlijke bronnen van methaan. Denk bijvoorbeeld aan het methaan dat vrijkomt bij het ontdooien van de permafrost, de bevroren toendrabodems die grenzen aan het poolgebied, door de stijging van de temperatuur. Er zijn ook methaanbronnen die direct met de mens te maken hebben, zoals de veeteelt.
Een van die menselijke bronnen is kort geleden heel duidelijk vanuit de ruimte in beeld gebracht. Daarmee kon de oorzaak van dit grote methaanlek worden opgespoord.
Reinier van den Berg, weerman
Opdrachten
1 Lees de tekst, bekijk de afbeelding van het broeikaseffect en lees de tekst van Wetenschap.infonu.nl.
a Leg kort uit wat de atmosfeer is.
b Bekijk de afbeelding. Wat zou er met de temperatuur op aarde gebeuren zonder broeikaseffect?
c Noem drie broeikasgassen die vooral door de mens in de lucht komen.
d Door welke natuurlijke oorzaak komt er nu veel methaangas in de atmosfeer?
e Hoeveel keer sterker werkt methaan als broeikasgas, vergeleken met CO2? Scroll door naar de tabel. En lachgas (N2O)?
f Er zijn gevaarlijke terugkoppelingseffecten van methaan in een opwarmende wereld. Meest gevreesd zijn methaanhydraten. Wat zijn dat en waar bevinden die zich?
g Hoeveel methaan is opgeslagen in methaanhydraten in vergelijking met de hoeveelheid fossiele brandstoffen?
2 Lees de tekst van het KNMI door.
a Met hoeveel procent is de hoeveelheid methaan toegenomen sinds de achttiende eeuw?
b Noem vier belangrijke nieuwe bronnen van methaan.
c Leg in eigen woorden uit wat het verband is tussen veeteelt en methaan.
d Waarom nam de hoeveelheid methaan recent minder snel toe volgens het KNMI?
e Inmiddels stijgt de methaanconcentratie weer. Met hoeveel ppb sinds 2010 volgens NOAA?
f Wat was de wereldwijde gemiddelde concentratie methaan in juli 2019 volgens NOAA?
3 Bekijk de tekst en filmpje op de site van de NOS.
a Waar bevond zich het grote methaanlek dat vanuit de satelliet is ontdekt?
b Hoeveel hoger (in ppb) was de lokale concentratie methaan in het gebied van het lek?
c Hoeveel steeg de concentratie methaan wereldwijd van juli 2018 tot juli 2019, in ppb volgens NOAA?
d Hoe groot was het lek als je het vergelijkt met de uitstoot van bijvoorbeeld auto’s?
e Waarom denk je dat het verantwoordelijke bedrijf het lek heeft gedicht?
f Waarom kan de opsporingstechniek met de satelliet in Nederland niet goed worden ingezet?
Wil je meer weten over onze aardrijkskundemethode buiteNLand?
Naar websiteMeer informatie over dit onderwerp kun je vinden in deel 4hv, hoofdstuk 4 Aarde: klimaat en landschap; in deel 5h, hoofdstuk 3 Gebieden: Brazilië; in deel 5v, hoofdstuk 3 Gebieden: Zuid-Amerika en in deel 6v, hoofdstuk 1 Aarde: Landschappen.