Waarom is persvrijheid zo belangrijk?

Na Noorwegen, Denemarken en Zweden kende Nederland afgelopen jaar de hoogste mate van persvrijheid ter wereld. Dat blijkt uit een jaarlijks rapport van Verslaggevers zonder Grenzen (RSF). Op de ranglijst met 180 landen is Nederland twee plekken gestegen, van plek 6 naar 4. In 2021 duikelde Nederland nog naar plek 28 na de moord op misdaadjournalist Peter R. de Vries.

De score van Nederland is grotendeels vergelijkbaar met die van het rapport over 2022, maar op het gebied van veiligheid is er volgens de onderzoekers wat vooruitgang geboekt. Ze wijzen op het strafproces tegen de verdachten van de moord op Peter R. de Vries en dat tegen de man die van plan zou zijn geweest om presentator Tim Hofman om te brengen.

In het kort:

• Persvrijheid is een grondrecht. Het houdt in dat media onafhankelijk van machthebbers, en zonder toestemming vooraf, kunnen publiceren.
• Nederland heeft een hoge mate van persvrijheid, maar volgens de onderzoekers hebben ook wij te maken met een verslechterd politiek en sociaal klimaat waardoor de persvrijheid kan dalen.’
• Vrije media zijn een belangrijk fundament van een goed functionerende democratie. Zij controleren de machten en zorgen ervoor dat een burger goed geïnformeerd is en beslissingen kan nemen.
• Gerichte beperking van de pers kan plaatsvinden wanneer journalisten kritiek hebben op een machthebber, bijvoorbeeld omdat deze bepaalde informatie geheim wil houden.
• Wereldwijd is de persvrijheid tot een dieptepunt gedaald. Oorzaken zijn de conflicten in het Midden-Oosten, de opkomst van autoritaire regimes en polarisatie. Dit leidt tot groeiende zelfcensuur.

Opdrachten:

1. Bekijk het filmpje en lees het artikel: Wat is de positie van Nederland op de ranglijst van persvrijheid volgens het rapport van Verslaggevers zonder Grenzen?
2. Wat wordt genoemd als reden voor de stijging van Nederland op de ranglijst?
3. Welke specifieke gebeurtenissen worden genoemd als vooruitgang op het gebied van veiligheid voor journalisten in Nederland?
4. Wat zijn enkele van de uitdagingen die Nederland volgens het rapport nog steeds heeft op het gebied van persvrijheid?
5. Welke politieke partij wordt genoemd in relatie tot mogelijke bedreigingen voor persvrijheid in Nederland?
6. Wat is PersVeilig en hoeveel meldingen van incidenten met journalisten werden er vorig jaar gedaan?
7. Wat zijn enkele voorbeelden van incidenten waarmee journalisten in Nederland te maken hebben gehad volgens het Persvrijheidsfonds?
8. Hoe wordt de situatie van persvrijheid wereldwijd beschreven door de onderzoekers?
9. Waarom staan landen als Turkije, Rusland, Afghanistan onderaan de lijst als het gaat om persvrijheid?
10. Waarom vraagt Free Press Unlimited specifiek aandacht voor de situatie in de Palestijnse gebieden?

 

Wil je meer weten over NU Burgerschap?

Ga naar de site