In oktober 2023 hebben reizigers vanuit Noord-Amerika naar Europa of Azië een aanzienlijke tijdswinst ervaren door een sterke straalstroom boven de Atlantische Oceaan. Dit natuurlijke fenomeen zorgt voor een ‘duwtje in de rug’ voor vliegtuigen, waardoor ze sneller hun bestemming bereiken.
Lees hier het artikel.
Opdrachten
Een straalstroom is een zeer sterkte wind met een snelheid van meer dan 100 km/u die op 9 à 10 kilometer hoogte van west naar oost waait. De belangrijkste zijn de polaire en de subtropische straalstroom.
1. Leg met behulp van temperatuur en luchtdruk uit hoe wind ontstaat.
2. Waarom is in de winter de polaire straalstroom vaak sterker dan in de zomer?
Lucht stroomt niet in een rechte lijn van een hoge- naar een lagedrukgebied. Door de draaiing van de aarde buigt de lucht af. Dit noemen we het Corioliseffect.
3. Bekijk deze video over het Crioliseffect. Leg uit hoe de Corioliskracht ervoor zorgt dat bewegende luchtmassa’s op het noordelijk halfrond naar rechts worden afgebogen.
4. Leg uit waarom de Corioliskracht ook wel een pseudokracht of schijnkracht wordt genoemd.
Het Rossby-getal is een maat voor hoeveel de rotatie van de planeet de stroming van lucht beïnvloedt. Het getal van Rossby is een dimensieloos getal en is gedefinieerd als:
waarbij
= windsnelheid (m/s)
= straal van het systeem (m)
= Coriolisparameter (s-1)
= rotatiesnelheid aarde (s-1)
= breedtegraad (°)
Wanneer het Rossby-getal klein is, wordt de stroming van de lucht gedomineerd door de Corioliskracht.
5. Leg met bovenstaande formules uit waarom de Corioliskracht alleen merkbaar is in grootschalige en ‘trage’ systemen.
6. Geef twee voorbeelden van andere systemen waarin de Corioliskracht een belangrijke rol speelt.
Bron Rossby-getal: VWO-campus (wur.nl)
Extra informatie
Niet van toepassing bij deze lesopener
Wil je meer weten over onze natuurkunde methodes?
Naar website Chemie
Naar website Chemie Overal