Minder geboorte dan sterfte

Vorig jaar zijn er in Nederland voor het eerst sinds 1900 meer mensen overleden dan er zijn geboren volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek. De bevolking groeide toch door het hoge aantal migranten dat naar Nederland kwam. De geboorte- en sterftecijfers liggen dicht bij elkaar, 168.000 baby’s zagen afgelopen jaar het levenslicht, terwijl 169.000 mensen het leven lieten.

‘Dat je voor het eerst een natuurlijke krimp hebt van de bevolking is wel heel bijzonder’, zegt Dick ter Steege van het CBS. Het statistiekbureau heeft dat sinds 1900 niet eerder gezien. Het is nog niet zeker of de bevolkingskrimp aanhoudt. ‘We zien dat de geboorte al jaren afneemt en ook dat de sterfte toeneemt. De afgelopen drie jaar is die sterfte wat hoger geweest door corona’, zegt Ter Steege. “Misschien is deze dip tijdelijk. Als de oversterfte volgend jaar voorbij is, dan zal het aantal baby’s weer wat hoger zijn dan het aantal mensen dat overlijdt.’

Ondanks de natuurlijke afname groeide de bevolking toch door migratie. De groei is vergeleken met 2021 zelfs bijna verdubbeld. In 2021 kwamen er 115.000 inwoners bij, in 2022 was de toename bijna 227.000 inwoners. In totaal telt Nederland nu ruim 17,8 miljoen mensen. In 2022 kwam een recordaantal migranten naar ons land: 402.000. Dat zijn er 150.000 meer dan een jaar eerder.

Bron: NOS.nl, bewerkt

Opdrachten

1
a Bekijk het filmpje.
Hoe hoog is de natuurlijke bevolkingsgroei op een doorsnee dag?
b Lees de tekst. Wat is het belangrijke verschil met de natuurlijke bevolkingsgroei in het filmpje?
c Wat kan de oorzaak van de oversterfte in 2022 zijn geweest?
d De bevolking van Nederland is in 2022 toch gegroeid. Deze groei is het gevolg van buitenlandse migratie. Welke twee geografische begrippen kun je gebruiken om het verschil tussen immigratie en emigratie aan te duiden?

2 Lees het artikel op de site van de NOS.
Bekijk de grafiek met de titel: ‘Bevolkingsgroei bijna verdubbeld door migratie’.
a Wat wordt bedoeld met ‘natuurlijke aanwas’?
b Gaat Nederland in 2023 de 18 miljoenste inwoner verwelkomen? Beargumenteer je keuze.
c Maak de Top 5 van landen waarvandaan in 2022 de grootste groepen migranten naar Nederland kwamen. Welke van deze groepen migranten kunnen we aanduiden als arbeidsmigranten?
Bekijk het kaartje van Nederland met de titel: ‘Bevolking gegroeid naar ruim 17,8 miljoen’ op de site van de NOS.
d In welke provincie was de bevolkingsgroei in 2022 het grootst?
De ontwikkeling van geboorte- en sterftecijfers door de tijd heen wordt ook wel weergegeven in het demografisch transitiemodel.

e In welke fase van dit model is Nederland in 2022 beland?

3 Bij de volgende opdrachten heb je de Grote Bosatlas, 56^e editie, nodig.
a Gebruik GB 40C. Wat wordt bedoeld met het geboortesaldo? En wat valt op aan het ruimtelijk spreidingspatroon op deze kaart?
b Hoe was de situatie in 2019 in jouw gemeente?
c Gebruik GB 40D. Grote delen van de provincie Groningen kennen een vertrekoverschot. Noem een aantal pushfactoren verantwoordelijk voor dit vertrekoverschot.
d Een uitzondering binnen de provincie Groningen is de gemeente Westerwolde met een vestigingsoverschot van 16 of meer mensen per 1000 inwoners. Wat is hiervoor de verklaring?
e Gebruik GB 40G. Vergelijk het aantal mannen met vrouwen in de leeftijdscategorie 75 en ouder. Wat valt op en welke kaart op GB 41 geeft hiervoor de verklaring?

Wil je meer weten over onze aardrijkskundemethode buiteNLand?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden in deel 4 HAVO, hoofdstuk 2 Wereld – wereldbeeld en in deel 4 VWO, hoofdstuk 2 Wereld – wereldbeeld.

De volgende NU Actueel verschijnt uiterlijk dinsdag 24 januari.