Nierfalen door gif

In 2022 stierven in Gambia, in Indonesië en Oezbekistan samen zeker 335 kinderen aan acuut nierfalen. Een hoestdrank lijkt de oorzaak. Nog veel meer kinderen raakten versuft door de hoestdrank en/of plasten weinig.
De wereldgezondheidheidsorganisatie WHO onderzocht de in India gemaakte hoestdrank en concludeert dat de drank ‘een onaanvaardbare grote hoeveelheid ethyleenglycol en diethyleenglycol bevatte’. Deze stoffen zijn erg giftig.

Opdrachten

Lees Meer duidelijkheid over gevaarlijke hoestdranken in Indonesië en bekijk De meest gevaarlijke chemische stoffen in de wereld (0.20-1.17)
1  Ethyleenglycol is een alcohol en smaakt zoet. Licht toe dat kinderen (en volwassenen) het niet merken dat een klein beetje ethyleenglycol in de hoestdrank aanwezig is.

2  Noteer drie symptomen van de inname van ethyleenglycol.

3  Hersenen en nieren raken aangetast door ethyleenglycol. Welke in de inleiding genoemde symptomen zijn een gevolg van die aantasting?

4  De pH-waarde van het bloed schommelt tussen de 7,35 en 7,45. De niercellen zijn betrokken bij de regeling van die pH. Bekijk Regulatie van de zuurgraad door de nieren – Klinisch Redeneren. Via welk mechanisme verhogen de niercellen volgens de animatie de pH van het bloed?

5  Binas 85C
Een nierbuisje kan niet alleen via HCO₃^–-ionen maar ook via H⁺-ionen de pH van het bloed regelen.
Welke twee onderdelen van het nierbuisje reabsorberen deze H⁺-ionen uit de voorurine?

6  Binas 83E
Hoe komt HCO₃^– in het bloed?

7  De giftigheid van ethyleenglycol en diethyleenglycol ontstaat door de werking van  alcoholdehydrogenase. Dit leverenzym breekt het opgenomen ethyleenglycol en diethyleenglycol af tot glycolzuur en oxaalzuur, waardoor de pH van het bloed enorm verlaagt. Licht toe dat vooral niercellen veel schade ondervinden van het zure bloed.

8  Een kind van 25 kg krijgt de hoestdrank met ethyleenglycol. Het giftige effect van ethyleenglycol treedt op wanneer iemand meer dan 200 mg/kg binnenkrijgt. Een mL hoestdrank kan wel 700 mg sacharose bevatten. Stel dat 5% van de sacharose vervangen is door ethyleenglycol. Hoeveel mL hoestdrank is dan schadelijk voor dit kind?

9  Bekijk College prof.dr. Bob Zietse: Medicatie bij nierfalen (4.15-4.50). Licht toe dat het toedienen van medicijnen met bicarbonaat (HCO₃^–) helpt het zure bloed meer basisch te maken.

10  De minister van volksgezondheid van Indonesië raadt het geneesmiddel Fomepizol aan wanneer mensen de hoestdrank gebruik hebben. Deze stof bindt 8000 keer sterker aan het enzym alcoholdehydrogenase dan ethyleenglycol. Leg uit hoe Fomepizol nierfalen voorkomt en beschrijf hoe patiënten bij gebruik van Fomezipol van de ethyleenglycolvergiftiging afkomen.

 

Bronnen
NOS: Meer duidelijkheid over gevaarlijke hoestdranken in Indonesië
detoptien: De meest gevaarlijke chemische stoffen in de wereld (0.20- 1.17)
Erasmus MC Onderwijs: College prof.dr. Bob Zietse: Medicatie bij nierfalen (4.15-4.50)
klinischeredenen.nl: Regulatie van de zuurgraad door de nieren – Klinisch Redeneren

Meer weten?
Reuters: Indonesia investigates 99 child kidney injury deaths
FRANCE 24 English: Cough syrups deaths: drugs made in India
MSD MANUAL: Overview of the role of the kidneys in acid-base balance

 

Wil je meer weten over onze biologie methode Nectar?

Naar website

Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden in Nectar (4e editie) 5 havo H13 Gaswisseling en uitscheiding en 5vwo H11 Regeling intern milieu.