Welke taal sprak men in Troje?
Het boek Ilias van de Griekse dichter Homerus gaat over de oorlog van de Grieken tegen de stad Troje. Homerus leefde in de achtste eeuw voor Christus en er wordt vermoed dat de oorlog die hij beschreef nog veel eerder had plaatsgevonden. Er zijn wel aanwijzingen dat hij de oorlog niet helemaal verzon. Veel geleerden nemen aan dat Troje in Turkije lag en zelfs dat de oude stad die in de provincie Çanakkale is opgegraven, Troje was.
Een taalkundige van de Universiteit van Leiden (Alwin Kloekhorst) denkt nu dat hij ook de taal kan reconstrueren die bijna drieduizend jaar geleden in die stad gesproken werd: het Lemnisch. Dat is vooral bijzonder omdat die taal veel lijkt op een taal die rond diezelfde tijd in Italië werd gesproken in de streek dichtbij Rome: het Etruskisch. Kloekhorst vertelde erover aan de krant NRC.
In een ander boek, de Aeneis, vertelde de Romeinse dichter Vergilius (70-19 v.Chr.) in de stijl van Homerus hoe een van de Trojaanse prinsen na de oorlog op reis gaat en uiteindelijk na veel omzwervingen aankomt in Italië – precies in het gebied waar Etruskisch gesproken werd. Dat verhaal werd lang als een mythe gezien die op een bijzondere manier moest vertellen hoe Rome ooit was ontstaan. Maar het lijkt erop dat ook dit verhaal op waarheid gebaseerd was.
Vragen en opdrachten
Lees de tekst hierboven. Maak de vragen en opdrachten in tweetallen. Bespreek daarna de antwoorden met de hele klas.
1a De Aeneis – en zeker de eerste helft – wordt vaak gezien als tegenhanger van het werk van Homerus. Van welk werk in het bijzonder?
1b In welke taal is de Aeneis van Vergilius geschreven?
1c Welke taal zou de hoofdpersoon gesproken hebben?
1d En welke taal spreekt hij met anderen in de Aeneis, zoals met zijn geliefde Dido?
Klik op de link onder “aan de krant NRC” en lees het artikel over het onderzoek.
2a Wat maakt het onderzoek van deze Leidse taalkundige zo lastig?
2b Op welke bronnen uit de bronstijd baseert Kloekhorst sommige bevindingen?
2c Wat is er bijzonder aan het Lemnisch als je dat vergelijkt met andere talen die in diezelfde omgeving gesproken werden?
2d Leg uit wat Kloekhorst bedoelt met Proto-Tyrreens.
3a Kloekhorst concludeert dat er in Troje Proto-Tyrreens gesproken werd. Geef kort zijn redenering weer.
3b Welke zwakke punten heeft die redenering? Of zijn die er niet?
4a Door het onderzoek van Kloekhorst ontstaat er een wat afwijkende visie op de figuur van Aeneas. Wat is die visie?
4b Waardoor wordt die zienswijze ondersteund, los van Kloekhorsts onderzoek?
4c Heeft dit type onderzoek vooral een taalkundig of een historisch belang? Licht jullie antwoord toe.
Kijk voor de antwoorden in TLPST nr. 91
Bron: TLPST nr. 91
Wil je meer weten over onze methode Nieuw Nederlands?
Naar de website