Afbeelding bekijken
Helaas kent iedereen wel iemand met kanker. Artsen passen naast bestraling en chirurgie vaak chemotherapie toe om patiënten te genezen van deze ziekte. Niet zelden is chemotherapie een nare behandeling, die bovendien niet altijd tot genezing leidt. Onderzoekers hebben ontdekt welke strategie sommige kankercellen hebben om de chemotherapie te overleven.
Opdrachten
Bekijk de video ‘How does chemotherapy work?’
1 a Omschrijf het kenmerk van kankercellen waardoor ze zo gevaarlijk zijn.
b Bij chemotherapie dienen artsen stoffen toe die levende cellen kunnen doden. Alle cellen zijn in principe dus vatbaar voor chemotherapie. Leg uit hoe het komt dat chemotherapie toch een succesvolle bestrijding van kankercellen kan zijn.
c Leg uit hoe alkalische chemotherapie werkt.
d Andere stoffen die artsen gebruiken bij chemotherapie voorkomen dat de cel afgebroken microtubuli opnieuw opbouwt, wat er ook toe leidt dat de cel niet kan delen. Leg uit op welke manier microtubuli betrokken zijn bij de kerndeling.
e De bijwerkingen van chemotherapie zijn te verklaren doordat de stoffen ook werken op gezonde snel delende cellen. Noteer twee voorbeelden van gezonde, snel delende weefsels.
f Leg uit waardoor snel delen cellen extra gevoelig zijn voor de stoffen in chemotherapie.
Lees het artikel ‘Kankercellen gaan in winterslaap om chemotherapie te overleven.’
2 a Kankercellen kunnen net als cellen van muizenembryo’s in rust gaan. Rustende cellen nemen geen voeding op. Op welke manier komen deze cellen aan hun voedingsstoffen?
b De kankercellen die in rust gaan, brachten de onderzoekers op het idee dat dit mogelijk de oorzaak kan zijn van de resistentie tegen de stoffen in de chemotherapie die kankercellen soms ontwikkelen. Hoe noemen we een dergelijk idee in het onderzoeksproces?
c Onderzoek aan borst- en prostaatkanker bij patiënten ondersteunt de observatie in cellen van O’Brien en collega’s. Leg uit dat de resultaten van het onderzoek geen bewijs is dat de rustfase inderdaad het mechanisme is waardoor de cellen chemotherapie overleven.
d Het onderzoek van O’Brien werpt de onderzoeksvraag op: ‘Hoe komen tumorcellen aan dit overlevingsmechanisme waarbij autofagie een rol speelt?’ Licht toe dat onderzoekers dit mechanisme in tumorcellen niet verwachten.
Bronnen
Scientias ‘Kankercellen gaan in winterslaap om chemotherapie te overleven.’
Ted-Ed ‘How does chemotherapy work?’
Meer weten?
Cell ‘Colorectal cancer cells enter a diapause-like DTP state to survive chemotherapy.’
Cancer Cell An embryonic diapause-like adaptation with suppressed Myc-activity enables tumor treatment persistence.’
Wil je meer weten over onze biologie methode Nectar?
Naar websiteMeer informatie over dit onderwerp kun je vinden in Nectar (4e editie) 4 vwo H2 Cellen en H3 Wetenschappelijk onderzoek.