Wat zeg jij als iemand in de buurt niest? Het antwoord op die vraag hangt af van waar je vandaan komt. In Nederland zeggen mensen bijvoorbeeld vaak ‘Proost’ en in Vlaanderen ‘God zegene u.’ Maar er zijn ook plaatsen waar mensen ‘Santé’ zeggen (het Franse woord voor ‘gezondheid’, dat ook veel mensen buiten Frankrijk wel zeggen). Je kunt het zien op deze kaart.
Hoe komt het dat mensen voor sommige begrippen verschillende woorden gebruiken? Misschien doordat je meestal niet op school leert wat je moet zeggen als iemand niest. Je leert het van de mensen om je heen, en die mensen kunnen van verschillende plaatsen komen en dus ook verschillende dingen zeggen.
Vragen en opdrachten
Beantwoord de vragen 1a en 1b eerst voor jezelf en bespreek je antwoorden daarna in de klas.
1a Bekijk de ‘nieskaart’. Waar in Nederland zegt men ook wel ‘Santé’? In het noorden, oosten, zuiden en/of westen?
1b Hoe zou je kunnen verklaren dat mensen juist daar ook het woord santé gebruiken wanneer er iemand niest?
Beantwoord vraag 2 samen met een klasgenoot en bespreek jullie antwoord daarna in de klas.
2 Bekijk nogmaals de kaart. Wat zeggen de mensen in Friesland? Zoek uit hoe je dit woord uitspreekt en wat het betekent.
Kijk voor de antwoorden in TLPST nr. 80
Bron: TLPST nr. 80
Wil je meer weten over onze methode Nieuw Nederlands?
Naar de website
TLPST is een maandelijkse lesbrief van
Nieuw Nederlands en Genootschap Onze Taal.